Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας: Οι θεραπευτικές εφαρμογές της κανναβιδιόλης

Ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στη Διεθνή Κοινότητα σχετικά με την κανναβιδιόλη είναι η έκθεση της 39ης Συνεδρίασης της Επιτροπής Ειδικών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την εξάρτηση από τα Ναρκωτικά WHO Expert Committee on Drug Dependence (ECDD).

Η συνεδρίαση της Επιτροπής έγινε στις Αρχές Νοεμβρίου και τα συμπεράσματα και οι προτάσεις της δημοσιεύτηκαν πριν λίγες ημέρες. Προφανώς πρόκειται για εργασία που σχετίζεται με την πολυαναμενόμενη συνεδρίαση της ίδιας Επιτροπής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που θα πραγματοποιηθεί στη Γενεύη τον Μάιο του 2018 και η οποία αναμένεται να σηματοδοτήσει τη διαφορετική πλέον αντιμετώπιση του φυτού από τον Οργανισμό.

[Toυ Αποστόλη Καπαρουδάκη]

Ακόμη κι αν για το φυτό ως σύνολο δύσκολα θα μπορούσε κανείς να περιμένει τη μετάταξή του από τις ναρκωτικές ουσίες σε μια άλλη κατηγορία τον προσεχή Μάιο, είναι φανερό ότι η κανναβιδιόλη (CBD) αντιμετωπίζεται ήδη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως φάρμακο. Ή πιο σωστά, κατά τον Οργανισμό, η κανναβιδιόλη, παρά τον μικρό αριθμό τον μέχρι τώρα κλινικών μελετών, έχει πλέον αναγνωρισμένες θεραπευτικές ιδιότητες.

Για την ώρα, μεγάλο μέρος της έκθεσης της (ECDD) καταλαμβάνουν τα αποτελέσματα της έρευνας Cannabidiol: State of the art and new challenges for therapeutic applications, σύμφωνα με τα οποία η κανναβιδιόλη έχει ισχυρές θεραπευτικές ενδείξεις σε σειρά ασθενειών: Αλτζχάιμερ, Πάρκινσον, Σκλήρυνση κατά Πλάκας, Νόσος του Huntington, Υποξία, Πόνος, Ψύχωση, Άγχος, Κατάθλιψη, Καρκίνος, Ναυτία, Ρευματική Αρθρίτιδα, Φλεγμονή του Εντέρου και νόσος του Chron, Kαρδιακές Επιπλοκές και Επιπλοκές του Διαβήτη.

O πίνακας με τις θεραπευτικές ενδείξεις της κανναβιδιόλης σε μια σειρά ασθενειών όπως εμφανίζεται στην έκθεση Cannabidiol: State of the art and new challenges for therapeutic applications.

Ακολουθεί η μετάφραση του κεφαλαίου με τίτλο «Θεραπευτικές Εφαρμογές, Επέκταση της Θεραπευτικής Χρήσης και Επιδημιολογία της Ιατρικής Χρήσης της Κανναβιδιόλης» της έκθεσης της Επιτροπής Expert Committee on Drug Dependence (ECDD) του WHO.

Επιληψία

Η κλινική χρήση της CBD είναι πιο προχωρημένη στη θεραπεία της επιληψίας. Στην κλινική δοκιμές, η CBD έχει αποδειχθεί ως αποτελεσματική θεραπεία για τουλάχιστον ορισμένες μορφές επιληψίας, με ένα καθαρό προϊόν CBD (Epidiolex®) που βρίσκεται σήμερα σε δοκιμές της φάσης ΙΙΙ.


Η χρήση της CBD για το σκοπό αυτό βασίζεται σε ορισμένες μελέτες σε ζώα που χρονολογούνται πίσω στη δεκαετία του ’70. [59] Αυτές οι μελέτες κατέδειξαν την αντιεπιληπτική δραστηριότητα της κανναβιδιόλης σε ορισμένα ζωϊκά μοντέλα. Βάσει αυτής της έρευνας, η κανναβιδιόλη έχει δοκιμάστηκε σε ασθενείς με επιληψία.

Σε μια πολύ πρώιμη, μικρής κλίμακας, διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη, οι ασθενείς έλαβαν είτε 200 mg CBD ημερησίως (4 ασθενείς) είτε εικονικό φάρμακο (5 ασθενείς) για περίοδο 3 μηνών, εκτός από τη συνήθη φαρμακευτική αγωγή τους.

Στην ομάδα CBD, δύο ασθενείς δεν είχαν επιληπτικές κρίσεις για ολόκληρη την τρίμηνη περίοδο, μία μερικώς βελτιωμένη και η τέταρτη δεν είχε
βελτίωση. Δεν παρατηρήθηκαν βελτιώσεις στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου και δεν υπήρξαν τοξικές συνέπειες.

Διαβάστε: Το ενδοκανναβινοειδές σύστημα / Oδηγός για Αρχάριους σε 5 μέρη 

Η μελέτη αυτή έχει αρκετούς περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένου του μικρού μεγέθους δείγματος, του ασαφούς σχεδιασμού ως προς την αποτυχία και της έλλειψης ορισμού μερικής βελτίωσης. [60]

Σε άλλη μελέτη, 15 ασθενείς με «δευτερογενή γενικευμένη επιληψία με χρονική εστίαση «, χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες. Σε μια διπλή τυφλή διαδικασία, κάθε ασθενής έλαβε ημερησίως 200-300 mg CBD ή εικονικού φαρμάκου για διάστημα έως και τεσσεράμιση μηνών σε συνδυασμό με τα υπάρχοντα αντιεπιληπτικά φάρμακα (τα οποία ήταν πλέον αποτελεσματικά στον έλεγχο των συμπτωμάτων τους).

Η CBD ήταν ανεκτή σε όλους τους ασθενείς χωρίς σημάδια τοξικότητας ή σοβαρές παρενέργειες.

Από τους οκτώ συμμετέχοντες στο της ομάδας θεραπείας CBD, τέσσερις καταγράφηκαν ως σχεδόν απαλλαγμένοι από επεισόδια κρίσεων
κατά τη διάρκεια της δοκιμής, ενώ τρεις έδειξαν μερική κλινική βελτίωση. Το CBD ήταν αναποτελεσματικό σε έναν ασθενή. Σε σύγκριση, η κλινική κατάσταση των επτά ασθενών που έλαβαν εικονικό φάρμακο παρέμεινε αμετάβλητη, ενώ ένας ασθενής παρουσίασε βελτίωση [61].

Υπήρξαν επίσης ορισμένες αρνητικές αναφορές σχετικά με την αποτελεσματικότητα της CBD. Σε μια δοκιμή που καταγράφηκε το 1986, μια δόση CBD 200-300 mg / ημέρα που χορηγήθηκε για ένα μήνα, δεν έφερε ως αποτέλεσμα σημαντικές διαφορές στη συχνότητα των κρίσεων ή στη βελτίωση της γνώσης ή της συμπεριφοράς. [63]

Κατεβάστε το αρχείο (pdf, 1,5ΜΒ) πατώντας επάνω στην εικόνα.

Δύο ακόμη έρευνες για την κανναβιδιόλη και την επιληψία σε παιδιά

Έχουν  καταγραφεί τα αποτελέσματα δύο ακόμη δοκιμών που εξετάζουν τις επιπτώσεις της CBD σε ασθενείς με σοβαρό πρόβλημα επιληψίας που εμφανίστηκε στην παιδική ηλικία και υπήρξε δύσκολη στη θεραπεία της.

H πρώτη μελέτη για τη μείωση των επιληπτικών κρίσεων

Η πρώτη μελέτη έγινε σε 214 ασθενείς (ηλικίας 1-30 ετών) που λάμβαναν σταθερές δόσεις αντιεπιληπτικών φαρμάκων πριν από την έναρξη της μελέτης. Οι ασθενείς έλαβαν από του στόματος κανναβιδιόλη, αρχικά στα 2-5 mg / kg ημερησίως, και έως το όριο της δυσανεξίας ή έως τη μέγιστη δόση των 25 mg / kg ή 50 mg / kg ημερησίως.

Ο κύριος στόχος ήταν η καταγραφή της ποσοστιαίας μεταβολής της συχνότητας των επιληπτικών κρίσεων.

Στην ομάδα CBD, η μηνιαία συχνότητα των κρίσεων μειώθηκε κατά μέσο όρο από τις 30,0 στις 15,8 κατά τη διάρκεια των 12 εβδομάδων της θεραπείας με κανναβιδιόλη. H μελέτη σχεδιάστηκε επίσης για να εκτιμήσει την ασφάλεια αλλά η μέθοδος της δεν μας επιτρέπει την τελική εκτίμηση των πιθανών παρενεργειών της CBD.

 Οι ανεπιθύμητες επιπτώσεις που αναφέρθηκαν σε περισσότερο από το 10% των ασθενών ήταν: υπνηλία, μείωση της όρεξης. διάρροια, κόπωση και σπασμοί. of patients were somnolence, decreased appetite, diarrhoea, fatigue, and convulsion.

Πέντε (3%) ασθενείς διέκοψαν τη θεραπεία εξαιτίας ενός ανεπιθύμητου συμβάντος. Σε 48 (30%) ασθενείς αναφέρθηκαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, από τις οποίους οι 20 (12%) εμφάνισαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες που πιθανόν σχετίζονταν με τη χρήση κανναδιδιόλης, η πιο κοινή από τις οποίες ήταν η επιληπτική κατάσταση (n = 9 [6%]). [64]

Η Μελέτη για το σύνδρομο Dravet

Η ίδια ερευνητική ομάδα ανέφερε πρόσφατα τα αποτελέσματα μιας ελεγχόμενης δοκιμής της CBD θεραπεία για το σύνδρομο Dravet, μια πολύπλοκη διαταραχή παιδικής επιληψίας που είναι που συνδέονται με ανθεκτικές σε φάρμακα κατασχέσεις και υψηλό ποσοστό θνησιμότητας.

Σε μια διπλή τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη, σε 120 παιδιά και νεαρούς ενήλικες με σύνδρομο Dravet έγινε τυχαία εκχώρηση-λήψη πόσιμου διαλύματος κανναβιδιόλης (20 mg ανά χιλιόγραμμο ανά δόση) ημερησίως) ή εικονικό φάρμακο, επιπλέον της τυπικής αντιεπιληπτικής αγωγής (μέσος όρος 3,0 φάρμακα).

Οι συγγραφείς ανέφεραν ότι η κανναβιδιόλη μείωσε τη διάμεση συχνότητα σπασμωδικών κρίσων ανά μήνα από 12,4 έως 5,9, σε σύγκριση με τη  μείωση από 14,9 έως 14,1 του εικονικού φαρμάκου. Ένα μικρό ποσοστό (5%) των ασθενών στην ομάδα CBD δεν είχε πλέον επιληπτικές κρίσεις, ενώ δεν προέκυψε αντίστοιχο αποτέλεσμα στην ομάδα  που έλαβε εικονικό φάρμακο.

Οι φαρμακολογικές επιδράσεις της κανναβιδιόλης από την έρευνα Cannabidiol: State of the art and new challenges for therapeutic applications

Αντίθετα η χορήγηση κανναβιδιόλης δείχνει σε αντιπαράθεση με τη χορήγηση του εικονικού φαρμάκου να σχετίζεται περισσότερο με παρενέργειες όπως διάρροια (31% έναντι 10% με  το εικονικό φάρμακο), απώλεια της όρεξης (28% έναντι 5%) και υπνηλία (36% έναντι
10%). Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρήθηκαν ήταν εμετός, κόπωση, πυρεξία και μη φυσιολογική ηπατική λειτουργία.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες οδήγησαν στην απόσυρση από τη μελέτη οκτώ ασθενών που λάμβαναν κανναβιδιόλη, και ενός που λάμβανε το εικονικό φάρμακο [65].

Έχει υποστηριχτεί ότι ορισμένες από τις ανεπιθύμητες ενέργειες της κανναβιδιόλης που παρατηρούνται στις κλινικές μελέτες μπορεί να σχετίζονται με αλληλεπιδράσεις άλλων αντιεπιληπτικών φαρμάκων που χορηγούνται ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, μια πρόσφατη μελέτη αξιολόγησε συνολικά δεκατρία άτομα με ανθεκτική επιληψία που λάμβαναν clobazam και CBD. Εννέα από τα 13 άτομα είχαν μείωση κατά> 50% στις επιληπτικές κρίσεις, που αντιστοιχεί σε ποσοστό ανταπόκρισης 70%.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες αναφέρθηκαν σε 9 (77%) από τα 13 άτομα, αλλά ανακουφίστηκαν με τη μείωση της δόσης κλοβαζάμης.
Πιθανά η κανναβιδιόλη (ως Epidiolex) να υποβληθεί σε κανονιστική έγκριση από την GW Pharmaceuticals το 2017 για τη θεραπεία επιληψίας ακολουθώντας τα επιτυχή αποτελέσματα που αναφέρθηκαν στη θεραπεία του συνδρόμου Dravet.

Πηγές / Διαβάστε Περισσότερα

  • Expert Committee on Drug Dependence , Thirty-ninth Meeting || Geneva, 6-10 November 2017  || Cannabidiol (cbd) Pre-Review Report Agenda Item 5.2 – World Health Organization
  • 59. Do Val-da Silva, R.A., et al., Protective effects of cannabidiol against seizures and neuronal death in a rat model of mesial temporal lobe epilepsy. Frontiers in Pharmacology, 2017. 8.
  • 60. Mechoulam, R. and E. Carlini, Toward drugs derived from cannabis. Naturwissenschaften, 1978. 65(4): p. 174-179.
  • 61. Cunha, J.M., et al., Chronic administration of cannabidiol to healthy volunteers and epileptic patients. Pharmacology, 1980. 21(3): p. 175-185.
  • 62. Ames, F. and S. Cridland, Anticonvulsant effect of cannabidiol. South African medical journal= Suid-Afrikaanse tydskrif vir geneeskunde, 1986. 69(1): p. 14-14.
  • 63. Trumbly, B. Double-blind clinical study of cannabidiol as a secondary anticonvulsant. in Presented at Marijuana’90 Int. Conf. on Cannabis and Cannabinoids, Kolympari (Crete). 1990.
  • 64. Devinsky, O., et al., Cannabidiol in patients with treatment-resistant epilepsy: an open-label interventional trial. The Lancet Neurology, 2016. 15(3): p. 270-278.
  • 65. Devinsky, O., et al., Trial of Cannabidiol for Drug-Resistant Seizures in the Dravet Syndrome. New England Journal of Medicine, 2017. 376(21): p. 2011-2020. 66. Geffrey, A.L., et al., Drug–drug interaction between clobazam and cannabidiol
  • . Pisanti, S., et al., Cannabidiol: State of the art and new challenges for therapeutic applications. Pharmacol Ther, 2017. 175: p. 133-150.