Ποιό μοντέλο ιατρικής κάνναβης θα επιλέξει η Ελλάδα; Οι επιλογές βάσει Ευρωπαϊκής εμπειρίας

Προχωρώντας στην νομιμοποίηση της ιατρικής κάνναβης στην Ελλάδα μιας και το πρώτο βήμα έγινε με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της σχετικής ΚΥΑ την προηγούμενη εβδομάδα, η χώρα έχει να επιλέξει ανάμεσα σε μια σειρά από μοντέλα που εφαρμόζουν ήδη άλλες Ευρωπαϊκές ή μη χώρες.

Ή ακόμη πιο σωστά να προχωρήσει στη δημιουργία του δικού της μοντέλου μιας και κάθε χώρα ακολουθεί έναν δικό της συνδυασμό νόμων και διατάξεων ώστε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες της με τον πλέον πρόσφορο τρόπο.

Σήμερα στη σειρά των άρθρων “Οδικός Χάρτης Νομιμοποίησης” σας παρουσιάζουμε τα σχετικά με την καλλιέργεια και τη διάθεση της κάνναβης σε μια σειρά από χώρες της Ευρώπης ταξινομημένα σχηματικά σε 4 μοντέλα, ενώ μπορείτε να διαβάσετε την άποψή μας για τη νομιμοποίηση στο άρθρο «Τόλμη και σύνεση για την κάνναβη».

Τα τέσσερα επικρατέστερα μοντέλα στην Ευρώπη:

Α. Κρατικός Έλεγχος
Η Ολλανδία το 2001 θεσμοθέτησε το κρατικά ελεγχόμενο μονοπώλιο ιατρικής κάνναβης με προμηθευτή την Bedrocan BV.
Η Τσεχία θεσμοθέτησε τη χρήση ιατρικής κάνναβης το 2013. Η αδειοδοτημένη εταιρεία Elkoplast παράγει ιατρική κάνναβη χρησιμοποιώντας τους σπόρους και την τεχνογνωσία της Bedrocan υπό τον έλεγχο του κρατικού οργανισμού SUKL
Στην Ιταλία η παραγωγή πραγματοποιείται από το στρατό, ο οποίος αναλαμβάνει τη διανομή στα φαρμακεία και τα νοσοκομεία.

Β. Εγκεκριμένη κυκλοφορία Ιατρικών Σκευασμάτων
Η εγκεκριμένη κυκλοφορία ιατρικών σκευασμάτων είναι ο πλέον διαδεδομένος τρόπος διάθεσης της ιατρικής κάνναβης στην αγορά της Ευρώπης.
Σε χώρες όπως η Γαλλία, η Ολλανδία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Πορτογαλία επιτρέπεται η κυκλοφορία του σκευάσματος Sativex το οποίο εισάγεται από το εξωτερικό.

Γ. Cannabis Social Clubs
Η παραγωγή, επεξεργασία και χρήση κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς σε χώρες που έχουν ήδη αναπτύξει μια κουλτούρα σχετικά με τη χρήση της κάνναβης σε λέσχες (Social Clubs) σε χώρες όπως η Ισπανία.

Δ. Ιδιωτική παραγωγή και χρήση
Η Ισπανία, η Ολλανδία, η Τσεχία και το Βέλγιο έχουν θεσπίσει νομοθεσία η οποία προστατεύει το δικαίωμα του ατόμου να αναπτύξει ένα συγκεκριμένο αριθμό φυτών.
Στην Ολλανδία και την Τσέχικη Δημοκρατία μέχρι πέντε φυτά.
Στην Ισπανία μέχρι τέσσερα φυτά.
Στο Βέλγιο και την Ιταλία ένα φυτό.

O χάρτης της νομοθεσίας σχετικά με την κάνναβη στην Ευρώπη

Ακολουθούν τέσσερα παραδείγματα χωρών και καταγράφεται ο συνδυασμός των μοντέλων που ακολουθούν:

Α. Κρατικός Έλεγχος, παρασκευή σκευασμάτων στα φαρμακεία και ανοχή στην αυτοκαλλιέργεια

Ιταλία
Η ιατρική χρήση της κάνναβης νομιμοποιήθηκε το 2007 και το 2014 νομιμοποιήθηκε η συνταγογράφησή της από τους γενικούς ιατρούς. Το κόστος μπορεί να καλύπτεται από το Περιφερειακό Σύστημα Υγείας. Για να μειωθούν τα έξοδα εισαγωγών φαρμάκων από κάνναβη το ιταλικό κράτος αποφάσισε το 2015 την καλλιέργεια ιατρικής κάνναβης από τον στρατό για ένα συγκεκριμένο αριθμό εγγεγραμμένων ασθενών.
Η κατοχή μικρών ποσοτήτων κάνναβης για προσωπική χρήση είναι αποποινικοποιημένη εδώ και πολλά χρόνια, και ενώ η αυτοκαλλιέργεια δεν επιτρέπεται από το νόμο, παρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια υπάρχει ανοχή για 1 φυτό.

Η Ιταλία ακολουθεί το μοντέλο του κρατικού μονοπωλίου καθώς η καλλιέργεια, η παραγωγή, η επεξεργασία και η αποθήκευση-διανομή του τελικού προϊόντος είναι αρμοδιότητες του SCFM, του εργοστασίου παραγωγής ορφανών φαρμάκων του ιταλικού στρατού.
– Επιτρέπεται η παραγωγή γαληνικών σκευασμάτων από τα φαρμακεία.
– Επιτρέπεται η εισαγωγή προϊόντων της εταιρείας Bedrocan (Ολλανδία).
– Η αυτοκαλλιέργεια απαγορεύεται, ωστόσο επιδεικνύεται ανοχή στην καλλιέργεια ενός φυτού.
– Οι ασθενείς προμηθεύονται την κάνναβη από τα φαρμακεία και τα νοσοκομεία βάσει μη επαναλαμβανόμενης συνταγής η οποία χορηγείται από ιατρούς ανεξαρτήτως ειδικοτήτων.

Β. Εγκεκριμένη κυκλοφορία Ιατρικών Σκευασμάτων και ιδιωτική παραγωγή και χρήση (με ταυτόχρονη ανοχή στην αυτοκαλλιέργεια)

Ελβετία
Η κατοχή, κατανάλωση και η διακίνηση κάνναβης είναι παράνομη. Ωστόσο, συνήθως μόνο η ελάχιστη ποινή επιβάλλεται για κατοχή για προσωπική χρήση ακόμα και για μεγαλύτερες ποσότητες.
– Το 2013, η Ελβετία αποποινικοποίησε την κατοχή μέχρι 10 γραμμαρίων κάνναβης (αν και συνεχίζει να τιμωρείται με πρόστιμο). Από το 2012, οι πόλεις Γενεύη, Vaud, Neuchatel και Fribourg έχουν επιτρέψει την καλλιέργεια έως τεσσάρων (4) φυτών ανά άτομο, ενώ υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για την θεσμοθέτηση των Cannabis Social Clubs.
– Η Ελβετία δεν έχει συγκεκριμένο νόμο για την ιατρική χρήση της κάνναβης αν και από το 2013 επιτρέπεται η εισαγωγή Sativex και Dronabinol.

Γ. Cannabis Social Clubs

Iσπανία
Από τις αρχές του 2000, έχει αποποινικοποιηθεί η καλλιέργεια και η κατοχή κάνναβης για προσωπική χρήση από ενήλικες, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει ρυθμιστεί η νόμιμη διανομή μέσα από τα 800 Cannabis Social Clubs που έχουν δημιουργηθεί σε διάφορες περιοχές της χώρας.
– Οι πολίτες μπορούν άφοβα να καλλιεργούν μέχρι 4 φυτά ο κάθε ένας και να κάνουν χ΄ρηση κάνναβης σε κλειστούς χώρους.
– Η πώληση εκτός ελεγχόμενων χώρων και η μεταφορά της κάνναβης είναι παράνομη.
– Η αγορά, κατοχή και χρήση σε δημόσιους χώρους είναι πταίσμα που αντιμετωπίζεται με κατάσχεση της ποσότητας και πρόστιμο.
– Η πώληση σπόρων και κλώνων είναι νόμιμη αρκεί να μην γίνεται σε δημόσια θέα.
– Οι ασθενείς μπορούν να καλλιεργούν το φάρμακο τους ή να συμμετέχουν σε Cannabis Social Clubs.
– Οι ιατροί μπορούν να συνταγογραφούν κάνναβη, ιδιαίτερα στην Καταλονία όπου από το 2001 έχει αποποινικοποιήσει την ιατρική χρήση της, και από το 2005 έχει αναπτύξει κρατικό πρόγραμμα χορήγησης του Sativex.

Δ. Ιδιωτική παραγωγή και χρήση (εγκεκριμένη κυκλοφορία σκευασμάτων κάνναβης και νόμιμη αυτοκαλλιέργεια)

Γερμανία

Η κατοχή κάνναβης σε ομοσπονδιακό επίπεδο είναι παράνομη, ενώ η κατανάλωση είναι νόμιμη (θεωρούμενη «αυτοτραυματισμός»).
– Πολλά κρατίδια όπως το Βερολίνο έχουν αποποινικοποιήσει την κατοχή για προσωπική χρήση και τα όρια ποσοτήτων που επιτρέπονται κυμαίνονται από 6 έως 15 γραμμάρια.
– Από το 2005, οι ασθενείς προμηθεύονται νόμιμα την κάνναβη της Bedrocan από την Ολλανδία, ενώ από το 2016 μπορούν να την καλλιεργούν για προσωπική ιατρική χρήση.
– Η περσινή αλλαγή προέκυψε λόγω του υψηλού κόστους των φαρμάκων της Bedrocan για αρκετούς ασθενείς που δεν καλύπτονται από το εθνικό σύστημα υγείας.