Τις αναλυτικές προτάσεις του προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αλλά και προς όλες τις συναρμόδιες Αρχές και Υπουργεία καταθέτει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Επαγγελματιών Κάνναβης μέσω επιστολής του.
Επισημαίνεται η ανάγκη άμεσης νομοθετικής ρύθμισης σχετικά με τα βρώσιμα και πόσιμα προϊόντα κάνναβης από την Πολιτεία, καθώς το καθεστώς της «γκρίζας ζώνης» στην οποία κινούνται σήμερα τα προϊόντα αυτά μόνο ανασφάλεια δημιουργεί σε επαγγελματίες και καταναλωτές, και σε κάθε περίπτωση μόνο στην ανάπτυξη των σχετικών καλλιεργειών και του κλάδου της κάνναβης δεν οδηγεί.
Πίσω από μια σειρά σαφώς διατυπωμένων προτάσεων,
οι επαγγελματίες του κλάδου κρούουν έμμεσα τον κώδωνα του κινδύνου: εάν δεν προχωρήσουν άμεσα οι ορθές νομοθετικές ρυθμίσεις, η φετινή σοδειά θα μείνει στις αποθήκες
Οπότε είναι εύλογο το ερώτημα γιατί να καλλιεργήσει κανείς εν έτει 2019 στην Ελλάδα κλωστική-βιομηχανική κάνναβη όταν τα προϊόντα που θα παράξει δε θα μπορέσουν να διατεθούν στην αγορά;
Ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για τους μικρομεσαίους Έλληνες παραγωγούς, αγρότες και μεταποιητές, «την παραγωγική βάση της χώρας» η οποία αναμένει από την κυβέρνηση να κάνει πράξη τα λεγόμενά της περί «δίκαιης και αειφόρου, αποτελεσματικής, κοινωνικά δίκαιης και περιβαλλοντικά βιώσιμης ανάπτυξης».
Βασικό ζητούμενο εκ μέρους των επαγγελματιών είναι η σαφής νομιμοποίηση της χρήσης των ανθών της κλωστικής-βιομηχανικής κάνναβης (αυτής που δεν έχει ψυχοτρόπες ιδιότητες) ως τρόφιμο, έτσι ώστε να μπορούν να διαθέσουν την παραγωγή τους νόμιμα στην ελληνική αγορά. Μόνο έτσι άλλωστε θα σταματήσουν να είναι τα θύματα ενός αθέμιτου ανταγωνισμού καθώς τα αντίστοιχα προϊόντα των Ευρωπαίων συναδέλφων τους κυκλοφορούν στην Ελλάδα νόμιμα.
Η αναλυτική ανακοίνωση και οι προτάσεις των επαγγελματιών κάνναβης προς την Πολιτεία:
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ (υπό σύσταση)
Αθήνα, 23/01/2019
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΝΝΑΒΗΣ
Οι ακατέργαστοι ανθοί κάνναβης με περιεκτικότητα έως 0,2% THC και τα σκευάσματα με μη ψυχοτρόπα κανναβινοειδή (όπως CBD) έχουν δημιουργήσει μία νέα παγκόσμια αγορά που αναμένεται να αναπτυχθεί ραγδαία τα επόμενα χρόνια. Ειδικότερα, η αγορά προϊόντων με CBD προβλέπεται να ανέλθει έως το 2020 σε 2,1 δισ. $.
Η αύξηση της ζήτησης σε ανθούς και οι ικανοποιητικές αποδόσεις οδήγησαν σε πιο εξειδικευμένες και ελεγχόμενες τεχνικές καλλιέργειας, στη δημιουργία νέων ποικιλιών με χαμηλή περιεκτικότητα σε THC και υψηλή σε ορισμένα μη ψυχοτρόπα κανναβινοειδή (CBD, CBG), στην ανάπτυξη της μεταποίησης και στην παραγωγή πλήθος προϊόντων όπου ο ανθός είναι είτε ακατέργαστος, είτε αποτελεί πρώτη ύλη για την παρασκευή προϊόντων.
Για να κερδίσει η χώρα ένα σημαντικό μερίδιο από αυτήν την νέα αγορά θα πρέπει να ρυθμιστούν άμεσα θέματα που αφορούν στην παραγωγή και διάθεση των ακατέργαστων ανθών βιομηχανικής κάνναβης και των προϊόντων αυτής. Οι αποφάσεις θα πρέπει να είναι καινοτόμες και πρωτοπόρες, με γνώμονα το γενικό συμφέρον και με προσανατολισμό την έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και άτυπους αθέμιτους ανταγωνισμούς. Οι οπισθοδρομικές, συντηρητικές και φοβικές αντιλήψεις, που εσφαλμένα χαρακτηρίζουν την βιομηχανική κάνναβη (με THC έως 0,2%) επικίνδυνη για την δημόσια υγεία, δεν πρέπει να υπερισχύσουν αν θέλουμε η χώρα να έχει μία αναπτυξιακή προοπτική.
Ο ανθός της βιομηχανικής κάνναβης μπορεί να γίνει για την χώρα ένα πολύτιμο αναπτυξιακό εργαλείο με κοινωνική διάσταση καθώς αποτελεί ιδανική λύση για τον μικρό και μεσαίο καλλιεργητή, την οικοτεχνία και την μικρομεσαία μεταποιητική δραστηριότητα, προωθώντας μία οικονομία υψηλής απασχόλησης με θεμέλια την γνώση και την καινοτομία. Παράλληλα ευνοεί την προσέλκυση επενδυτών και μεγάλων εταιριών, κυρίως του εξωτερικού, οι οποίοι ήδη έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους να καλλιεργήσουν μεγάλες εκτάσεις σε συνεργασία με Έλληνες αγρότες και να επενδύσουν στην ανάπτυξη μονάδων επεξεργασίας.
Όμως το ισχύον εθνικό νομικό πλαίσιο περιορίζει σημαντικά τις δυνατότητες και το εύρος των προϊόντων που θα μπορούσαν να παραχθούν στην Ελλάδα και ευνοεί ιδιαίτερα τα εισαγόμενα προϊόντα για τα οποία δεν υφίστανται οι ίδιοι περιορισμοί. Επιπρόσθετα, η πρόθεση να μην ενταχθεί ο ακατέργαστος ανθός κάνναβης στα τρόφιμα, θα πλήξει κυρίως τους μικρούς και μεσαίους παραγωγούς και μεταποιητές, που ήδη επιχειρούν ή σχεδιάζουν να επιχειρήσουν στην νέα αυτή αναπτυσσόμενη αγορά.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ισχύοντα, επισημαίνουμε τα εξής:
α) Ο ακατέργαστος ανθός, που προέρχεται από καλλιέργειες με THC έως 0,2%, αποτελεί ήδη το κύριο συγκομισμένο προϊόν πολλών παραγωγών στην χώρα, οι περισσότεροι εκ των οποίων επιλέγουν να τον συσκευάσουν και να τον διαθέσουν οι ίδιοι στην αγορά εξασφαλίζοντας έτσι ένα αξιοπρεπές εισόδημα.
Η αναγνώριση του ανθού και των φύλλων ως αρωματικό φυτό κατάλληλο για βρώση (όπως ρόφημα) θα συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της περιφερειακής οικονομίας και θα ενισχύσει τον μικρό και μεσαίο αγρότη και μεταποιητή.
β) Οι εγκεκριμένες από την ΕΕ ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης με THC έως 0,2% έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε CBD (έως 3% σε υπαίθριες καλλιέργειες και έως 5% περίπου σε θερμοκηπιακές) ενώ ποικιλίες εκτός Ευρωπαϊκού Καταλόγου με THC έως 0,2% ή/ και υψηλότερο (έως 1% THC όπως ισχύει στην Ελβετία), έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε CBD και άλλα μη ψυχότροπα κανναβινοειδή.
γ) Οι ισχύουσες, στην παρούσα φάση, πρακτικές καλλιέργειες δεν ευνοούν την παραγωγή υψηλού ποιοτικού άνθους (άσπορου ή/και με υψηλή περιεκτικότητα σε μη ψυχοτρόπα κανναβινοειδή).
Αναφορικά με τις άνω επισημάνσεις β) και γ) τονίζεται ότι, η δέσμευση καλλιέργειας μόνον ποικιλιών εντός Ευρωπαϊκού Καταλόγου καθώς και ο περιορισμός του 0,2% THC, δημιουργεί μόνον ανταγωνιστικό μειονέκτημα στην ανάπτυξη κυρίως του διατροφικού κλάδου και αυτό θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια.
Τα θέματα που θα πρέπει να επιλυθούν και χρήζουν ρύθμισης είναι ακόμα πολλά. Όμως επί του παρόντος θα εστιάσουμε κυρίως σε θέματα που θα πρέπει άμεσα να ρυθμιστούν και αφορούν:
1) στην ανάπτυξη του διατροφικού τομέα με βασικό γνώμονα την διασφάλιση της δημόσιας υγείας.
2) στην ποιοτική βελτίωση και αύξηση της παραγωγής με σκοπό την παραγωγή ανταγωνιστικού προϊόντος με χαμηλότερο κόστος.
Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Κάνναβης είναι στη διάθεση των αρμόδιων υπηρεσιών και αρχών προκειμένου να συνδράμει, με την τεχνογνωσία και την εμπειρία που διαθέτουν τα μέλη του, στην ρύθμιση οποιουδήποτε θέματος αφορά τον κλάδο της κάνναβης και να συμμετάσχει στις ειδικές επιτροπές που προβλέπεται να συγκροτηθούν ώστε να οριστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις παραγωγής και διάθεσης συμπληρωμάτων διατροφής, καλλυντικών και καπνικών με βασικό γνώμονα το γενικό συμφέρον και την ανάπτυξη της «οικονομίας της κάνναβης».
Επικοινωνία: office[at]cannabissativa.gr
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
Ακολούθως εξετάζονται μόνον τα τρόφιμα και τα πρόσθετα σε τρόφιμα που σχετίζονται με τον ανθό και έχουν σήμερα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον έλληνα παραγωγό και μεταποιητή.
Οι βασικές κατηγορίες είναι:
α) οι ακατέργαστοι ανθοί βιομηχανικής κάνναβης με THC έως 0,2%
β) τα αιθέρια έλαια
γ) τα εκχυλίσματα που περιέχουν μη ψυχοτρόπα κανναβινοειδή σε φυσικές αναλογίες
Ακατέργαστοι ανθοί βιομηχανικής κάνναβης
Οι ανθοί βιομηχανικής κάνναβης αποτελούν και θα αποτελέσουν το σημαντικότερο συγκομισμένο προϊόν στον κλάδο μας, με πολύ μεγάλη αξία για τον μικρό κυρίως παραγωγό.
Ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα που μπορούν να διατεθούν στην αγορά και δίνουν μεγάλη προστιθέμενη αξία στον Έλληνα παραγωγό είναι η διάθεση του ανθού και των φύλλων της βιομηχανικής κάνναβης ως ρόφημα, όπως συμβαίνει με όλα τα υπόλοιπα αρωματικά φυτά. Η αύξηση της ζήτησης κινητοποίησε ακόμα και επιχειρήσεις στον χώρο της εστίασης, οι οποίες θέλουν να προσφέρουν ρόφημα με άνθη και φύλλα βιομηχανικής κάνναβης, ελληνικής παραγωγής. Η πρόθεση να εξαιρεθεί ο ακατέργαστος ανθός από τα τρόφιμα και να μην αναγνωριστεί ως ρόφημα θα αποτελέσει πλήγμα στον νέο αυτό αναπτυσσόμενο χώρο. Ήδη πολλοί παραγωγοί έχουν εκφράσει έντονα την δυσαρέσκειά τους και ανησυχούν για την επιβίωσή τους καθώς δεν βλέπουν άλλες εναλλακτικές.
Η ήδη χαμηλή περιεκτικότητα της βιομηχανικής κάνναβης σε THC δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται άνισα και με περιττή αυστηρότητα συγκριτικά με άλλα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, όπως η καφεΐνη και το αλκοόλ. Παρομοίως, πολλά αρωματικά φυτά και βότανα, όπως ενδεικτικά είναι η βαλεριάνα, το φασκόμηλο, ο δυόσμος, η μαντζουράνα, το δενδρολίβανο, το θυμάρι, ο μάραθος, όταν δεν χρησιμοποιούνται σωστά έχουν αρνητική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό.
Η χρήση των ανθών και φύλλων βιομηχανικής κάνναβης ως ρόφημα είναι στην πράξη τελείως ακίνδυνη καθώς για το παρασκευαζόμενο έγχυμα χρησιμοποιείται μία πολύ μικρή ποσότητα (max. ένα κουταλάκι για ένα φλιτζάνι τσαγιού) από ανθό και φύλλα και είναι ένα εξαιρετικό ρόφημα, είτε μόνο του είτε σε μίξη με άλλα βότανα ή/ και αποξηραμένα φρούτα. Αύξηση της δοσολογίας κάνει το ρόφημα γευστικά βαρύ και όχι ευχάριστο. Επίσης, ως πρόσθετο σε διάφορα τρόφιμα (όπως σε τυροκομικά προϊόντα) ή ως άρτυμα (όπως σε σαλάτες), η χρησιμοποιούμενη ποσότητα είναι ελάχιστη. Επομένως, οποιοσδήποτε ισχυρισμός επικινδυνότητας ως προς την διατροφική χρήση των ανθών και φύλλων δεν ευσταθεί λόγω και της πολύ μικρής δοσολογίας.
Αναγνωρίζοντας όμως τους προβληματισμούς των αρμόδιων υπηρεσιών και αρχών και προκειμένου να προστατευτεί ο Έλληνας παραγωγός και ο τελικός καταναλωτής, προτείνουμε οι ανθοί και τα φύλλα που προορίζονται για ρόφημα να διατίθενται στην αγορά σε αεροστεγώς κλειστή συσκευασία με αναγραφή των οδηγιών παρασκευής / μερίδα. Οι ανθοί και τα φύλλα να προέρχονται μόνον από ποικιλίες με THC έως 0,2%, να μπορούν να διατίθενται και ως μείγμα με άλλα βότανα ή/και αποξηραμένα φρούτα, και η ανάλυση για τον ποσοτικό προσδιορισμό της Δ9-THC να γίνεται στο τελικό παρασκεύασμα / μερίδα όπως ακριβώς καταναλώνεται. Επομένως, τα επιτρεπόμενα όρια σε Δ9-THC θα πρέπει να είναι τα ίδια με εκείνα που θα οριστούν για τα συσκευασμένα μη αλκοολούχα ποτά και θα αφορούν στο τελικό παρασκεύασμα.
Εναλλακτικά θα μπορούσαν να συζητηθούν και να εξεταστούν κάποιες άλλες λύσεις, όπως υποχρεωτική συσκευασία σε ατομικά χάρτινα φίλτρα – φακελάκια, όμως δεν είναι αυτό το ζητούμενο.
Αιθέρια έλαια
Το αιθέριο έλαιο κάνναβης εξάγεται με απόσταξη με ατμό από τα άνθη και τα πάνω φύλλα των φυτών κάνναβης. Είναι ένα πτητικό υγρό, πλούσιο σε μονοτερπένια, σεσκιτερπένια και άλλες δραστικές οργανικές ενώσεις. Το αιθέριο έλαιο δεν περιέχει κανναβινοειδή, επομένως ούτε THC.
Έχει εκτεταμένες εφαρμογές σε καλλυντικά, αρώματα, σαπούνια και κεριά, καθώς και σε πολλά προϊόντα διατροφής. Η ποσότητα που χρησιμοποιείται είναι κατά κανόνα πολύ μικρή.
Προκειμένου να υπάρξει νομική κάλυψη ως προς την χρήση του αιθέριου ελαίου κάνναβης ως πρόσθετο στα τρόφιμα προτείνουμε να ενταχθεί στο άρθρο 45 του Κώδικα Τροφίμων. Επίσης, θεμιτό είναι να απλουστευτούν οι διαδικασίες παραγωγής αιθέριων ελαίων καθώς απαιτείται σχετική δήλωση στην αρμόδια υπηρεσία κάθε φόρα που πραγματοποιείται απόσταξη, διαδικασία που εν γένει δυσκολεύει την ανάπτυξη μικρών και μεσαίων μεταποιητικών μονάδων.
Εκχυλίσματα
Τα εκχυλίσματα που λαμβάνονται από την βιομηχανική κάνναβη έχουν προσελκύσει τα τελευταία χρόνια το έντονο ενδιαφέρον ερευνητών και επιχειρήσεων. Η εν λόγω αγορά αναπτύσσεται ραγδαία και προβλέπεται να αυξηθεί θεαματικά μέσα στα επόμενα 2 χρόνια.
Στην κάνναβη έχουν βρεθεί δεκάδες κανναβινοειδή, με σημαντικότερα την Δ-9 τετραϋδροκανναβινόλη (THC) και την κανναβιδιόλη (CBD). Στην βιομηχανική κάνναβη, η THC απαντά σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις (έως 0,2%) ενώ η παρουσία της CBD κυμαίνεται μεταξύ 0,5%-4% (που σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες μπορεί να φτάσει και το 5%).
Η CBD έχει ευρύ φάσμα ωφέλιμων φυσιολογικών επιδράσεων και ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας και χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο ως συμπλήρωμα διατροφής, ως πρόσθετο σε τρόφιμα και ως συστατικό σε καλλυντικά. Εφαρμογή έχει βρει και ως συμπλήρωμα διατροφής σε ζώα, σε ηλεκτρονικά ανταλλακτικά τσιγάρων καθώς και σε φαρμακευτικά σκευάσματα.
Τα προϊόντα που ήδη κυκλοφορούν στην αγορά είναι είτε εκχυλίσματα πλήρους φάσματος (full–spectrum), είτε περιέχουν ως πρόσθετο συστατικό την απομονωμένη CBD σε διαφορετικές συγκεντρώσεις. Πλην της CBD, η έρευνα για την ανάπτυξη νέων προϊόντων έχει επεκταθεί και σε άλλα μη ψυχοτρόπα κανναβινοειδή (όπως η CBG).
Στα εκχυλίσματα πλήρους φάσματος (full-spectrum) εκχυλίζεται όλο το φυτό της κάνναβης όπου περιέχονται τερπένια, βασικά λιπαρά οξέα, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, μαγνήσιο, σίδηρο, ασβέστιο, χλωροφύλλη, φλαβονοειδή, βιταμίνες Α, Β, C και Ε και β-καροτένιο, καθώς και διάφορα κανναβινοειδή σε φυσικές αναλογίες.
Τόσο τα εκχυλίσματα πλήρους φάσματος όσο και τα τρόφιμα που περιέχουν ως πρόσθετο CBD σε φυσικές αναλογίες προτείνουμε να κυκλοφορούν κανονικά ως τρόφιμο. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται άμεσα η νομοθετική ρύθμιση παραγωγής και διάθεσης των εν λόγω προϊόντων, στην οποία θεμιτή θα ήταν η ύπαρξη σχετικής μέριμνας για όλα τα μη ψυχοτρόπα κανναβινοειδή. Ας μην ξεχνάμε ότι η βιομηχανική κάνναβη περιέχει δεκάδες ουσίες, οι οποίες δυνητικά θα μπορούσαν να αποτελέσουν συστατικά σε νέα καινοτόμα προϊόντα. Σήμερα βρίσκεται η CBD στο προσκήνιο, αύριο ενδεχομένως μία ακόμα ουσία της κάνναβης να βρει νέα πεδία εφαρμογών. Επομένως, η σύνδεση της έρευνας με τη δημιουργία νέων προϊόντων αποτελεί στην προκείμενη περίπτωση σημαντική αναπτυξιακή παράμετρος. Παράλληλα θα πρέπει να οριστούν τα όρια απώλειας οινοπνεύματος κατά την εκχύλιση με αιθυλική αλκοόλη καθώς και άλλα σχετικά θέματα.
Καθώς τα προϊόντα αυτά καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα χρήσεων είναι δεδομένο ότι για να κυκλοφορήσει ένα προϊόν νομίμως, θα πρέπει να συμμορφώνεται με τη νομοθεσία βάσει της οποίας διατίθεται στην αγορά, δηλ. ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκει, θα πρέπει να τηρείται και η σχετική νομοθεσία (νομοθεσία περί τροφίμων, περί συμπληρωμάτων διατροφής, περί καπνικών, κλπ).
Τονίζεται και πάλι ότι οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει άμεσα να λάβουν τις απαραίτητες αποφάσεις ώστε η χώρα να μπορεί να ανταγωνιστεί ισότιμα σε ένα διεθνές (και όχι μόνον ευρωπαϊκό) περιβάλλον. Οι όποιες καθυστερήσεις θα απαξιώσουν σύντομα τα οφέλη που θα μπορούσαν να υπάρξουν από την ανάπτυξη της συγκεκριμένης αγοράς.
Τέλος, σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε (18/12/1997) ότι τα τρόφιμα που περιέχουν τμήματα της καλλιέργειας κάνναβης δεν θεωρούνται «νέα τρόφιμα». Στο ίδιο πνεύμα, τα εκχυλίσματα κάνναβης που περιέχουν εκ φύσεως CBD και άλλα κανναβινοειδή δεν θα πρέπει να εμπίπτουν στα «νέα τρόφιμα», όπως συμβαίνει με τα εκχυλίσματα λυκίσκου (χρήση στη ζυθοποιία αντί για άνθη λυκίσκου). Επίσης, για την περιορισμένη αναφορά της κάνναβης ως τροφίμου στην σύγχρονη βιβλιογραφία δεν πρέπει να υποτιμάται η πολύχρονη απαγόρευση και δαιμονοποίησή της. Η χώρα που εξοστράκισε την κάνναβη «εις το πυρ το εξώτερον», σήμερα εφαρμόζει πολιτικές που ευνοούν την ανάπτυξή της!
ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Πολλαπλασιαστικό υλικό
Όλες σχεδόν οι ποικιλίες που περιλαμβάνονται στο Ευρωπαϊκό Κατάλογο έχουν προσαρμοστεί σε αρκετά βορειότερα κλίματα. Επιπρόσθετα, οι βελτιωτές είχαν εστιάσει ως επί το πλείστον στην παραγωγή βιομάζας (στελέχους, ίνας) και δευτερευόντως στην παραγωγή σπόρου.
Οι εξελίξεις όμως τρέχουν. Ο σπόρος έχει πλέον ιδιαίτερη σημασία ως συγκομιζόμενο προϊόν ενώ προβλέπεται να υπάρξει ανάγκη δημιουργίας νέων ποικιλιών με αυξημένη συγκέντρωση συγκεκριμένων μη ψυχοτρόπων κανναβινοειδών, τερπενίων, κλπ.
Η δημιουργία δικών μας ποικιλιών καθώς και ο καθορισμός των διαδικασιών αδειοδότησης για την η ανάπτυξη φυταρίων, κλώνων και θηλυκοποιημένων σπόρων, σε εγκεκριμένα φυτώρια και η διάθεσή τους, είτε για θερμοκηπιακή είτε για υπαίθρια φύτευση, θα συμβάλουν στην αύξηση των αποδόσεων και στην ανάπτυξη προϊόντων με ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά και υψηλότερη προστιθέμενη αξία.
Οι νέες ποικιλίες μπορούν να περιλαμβάνονται στον Εθνικό μας Κατάλογο μετά από σχετικό έλεγχο – πιστοποίηση.
Σημειώνεται ότι για την δημιουργία νέων ποικιλιών, προσαρμοσμένων στις δικές μας συνθήκες, θα απαιτηθούν πάνω από 5 χρόνια ερευνών.
Καλλιέργεια ποικιλιών βιομηχανικής κάνναβης ΕΚΤΟΣ Ευρωπαϊκού Καταλόγου
Ένα άλλο σημαντικό σημείο που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ σχετικά με τη βιομηχανική κάνναβη, τα όρια της THC αναφέρονται πάντα σε συνδυασμό με την βασική ενίσχυση. Προαπαιτούμενο για την καταβολή της ενίσχυσης είναι η συμμόρφωση με το όριο 0,2% THC. Σε περίπτωση απόκλισης από αυτό το όριο, ο γεωργός δεν θα λάβει την ενίσχυση της ΕΕ για αυτή την έκταση.
Το όριο του 0,2% THC, το οποίο αρχικά προοριζόταν μόνο για να ρυθμιστεί η στήριξη της καλλιέργειας βιομηχανική κάνναβη, υιοθετήθηκε και περιλήφθηκε από πολλά Κράτη Μέλη και στις εθνικές τους νομοθεσίες περί ναρκωτικών, το οποίο αποτελεί πλέον σημαντικό περιοριστικό παράγοντα για ολόκληρη την «οικονομία της κάνναβης».
Τα τελευταία όμως χρόνια, ορισμένες χώρες της ΕΕ δίνουν την δυνατότητα να καλλιεργούνται ποικιλίες εκτός ευρωπαϊκού καταλόγου με την προϋπόθεση να μην ξεπερνούν ένα ανώτατο όριο THC. Ως εκ τούτου, παραμένει η απόφαση στον γεωργό. Εάν υποβάλει αίτηση για την βασική ενίσχυση επιλέγει ποικιλία που υπάρχει στον κατάλογο ποικιλιών της ΕΕ, εάν επιλέξει ποικιλία της δικής του επιλογής (με όριο THC βάσει της ισχύουσας στην χώρα του νομοθεσίας) παραιτείται από την ενίσχυση.
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, οι εγκεκριμένες από την ΕΕ ποικιλίες βιομηχανικής κάνναβης με THC έως 0,2% έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε CBD (έως 3% σε υπαίθριες καλλιέργειες και έως 5% περίπου σε θερμοκηπιακές) ενώ ποικιλίες εκτός Ευρωπαϊκού Καταλόγου με THC έως 0,2% ή/ και υψηλότερο (έως 1% THC), έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε CBD και άλλων μη ψυχοτρόπων κανναβινοειδών.
Στο πλαίσιο της ποιοτικής βελτίωσης και αύξησης της συγκομιδής και με σκοπό την παραγωγή ανταγωνιστικού προϊόντος με χαμηλότερο κόστος παραγωγής, η καλλιέργεια ποικιλιών εκτός ευρωπαϊκού καταλόγου είναι καθοριστικής σημασίας. Οι εν λόγω ποικιλίες μπορούν να περιλαμβάνονται στον Εθνικό Κατάλογο, μετά από σχετικό έλεγχο, και να διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
– ποικιλίες εκτός Ευρωπαϊκού Καταλόγου με THC έως 0,2%
– ποικιλίες με THC άνω του 0,2% και έως 1%, μόνον εφόσον τα συγκομιζόμενα προϊόντα (άνθη) διατεθούν ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ για την παραγωγή εκχυλισμάτων.
(Απαιτείται σχετική προσθήκη άρθρου στον Ν. 4139/2013 και τροποποίηση του ορίου που ορίζεται για την φαρμακευτική κάνναβη).
Και εδώ μπορούν να ισχύσουν οι ίδιοι όροι και περιορισμοί καλλιέργειας όπως αυτοί ισχύουν για τις καλλιέργειες με ποικιλίες που περιλαμβάνονται στον Ευρωπαϊκό Κατάλογο, με σημειακές εξειδικεύσεις όπου κριθούν απαραίτητες.
Υπαίθρια και Θερμοκηπιακή καλλιέργεια
Η εφαρμογή καλλιεργητικών πρακτικών που θα ευνοούν την παραγωγή υψηλής ποιότητας άνθους σε υπαίθριους αγρούς και σε θερμοκηπιακές μονάδες, σε συνδυασμό με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα (θερμοκρασία, ηλιοφάνεια, κ.ά.), θα δώσει ώθηση στην έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων με υψηλή προστιθέμενη αξία με χαμηλότερο κόστος, καθιστώντας μας ανταγωνιστικούς σε διεθνές επίπεδο.
Στις θερμοκηπιακές μονάδες, η σπορά με προβλάστηση για την ανάπτυξη φυταρίων προς μεταφύτευση και η φύτευση κλώνων ή θηλυκοποιημένων σπόρων σε γλάστρες ΕΝΤΟΣ της μονάδας, αποτελούν συνήθεις πρακτικές.
Εάν δεν επιτραπεί η εφαρμογή των πρακτικών αυτών, περιορίζεται σημαντικά το όποιο πλεονέκτημα έχει η θερμοκηπιακή καλλιέργεια και θα λειτουργήσει ως αναπτυξιακό τροχοπέδη σε έναν τομέα με ραγδαία ανάπτυξη καθώς θα μας αποκλείσει από την παραγωγή υψηλής ποιότητας ταξιανθιών βιομηχανικής κάνναβης.
Ομοίως ισχύει και για την απαγόρευση αφαίρεσης φυτών όπως αυτή ισχύει. Η αφαίρεση φυτών σε υπαίθριες και θερμοκηπιακές καλλιέργειες θα συμβάλλει τόσο στην παραγωγή ταξιανθίας υψηλής ποιότητας (Σημ.: Στις καλλιέργειες αυτές η αφαίρεση των αρσενικών φυτών αποτελεί πρακτική καθοριστικής σημασίας), όσο και στην ανάπτυξη της έρευνας (Σημ.: Για ποιοτικές αναλύσεις και δοκιμές εφόσον τα δείγματα αποστέλλονται, συνοδευόμενα από τα απαραίτητα έγγραφα (Δελτίο Αποστολής, Συμφωνητικό), σε εγκεκριμένα εργαστήρια, ινστιτούτα, ιδρύματα).
Επίσης, η δυνατότητα να υποβάλλονται αιτήσεις και εκτός των αναφερόμενων προθεσμιών στις περιπτώσεις θερμοκηπιακής καλλιέργειας, θα διευκολύνει σημαντικά την ανάπτυξη του νέου αυτού τομέα. Ιδίως για τις θερμοκηπιακές μονάδες, και προκειμένου να υπάρξει η μέγιστη αξιοποίηση τους, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα καλλιέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Τέλος, η υποχρέωση να συνάπτεται Σύμβαση μεταξύ παραγωγού και μεταποιητικής μονάδας στην πράξη δεν μπορεί να έχει εφαρμογή. Κανένας αγοραστής δεν δέχεται να ορίσει ένα συγκεκριμένο ποσό αγοράς και ούτε δεσμεύεται να αγοράσει την παραγωγή καθώς δεν γνωρίζει την ποιότητά της εξ’ αρχής.
Για την διασφάλιση των καλλιεργειών και της νομιμότητάς τους, η εντατικοποίηση των ελέγχων είναι ευπρόσδεκτη. Μάλιστα, ο εφοδιασμός των ελεγκτικών αρχών με κιτ ανάλυσης THC ακατέργαστης κάνναβης και χρήσης του σε περίπτωση τεκμηριωμένων αμφιβολιών, θα μπορούσε να βοηθήσει την διαδικασία ελέγχου και να αποφεύγονται οι άνευ λόγου συλλήψεις.
