Ελλάδα 1930: Η χρήση κάνναβης και οι συλλήψεις στη στοά Πάππου

Οι συλλήψεις ασθενών για κατοχή κάνναβης συνεχίζονται, παρά το ότι η φαρμακευτική κάνναβη είναι τυπικά νόμιμη στη χώρα μας από τον Ιούνιο του 2017 και παρά τις συχνές κυβερνητικές εξαγγελίες και δεσμεύσεις. Η πιο πρόσφατη είναι αυτή που έγινε την Τετάρτη 15 Μαΐου στo Βόλο, όταν συνελήφθη ένας ακόμη ασθενής. O συλληφθείς μάλιστα, κατήγγειλε απάνθρωπη συμπεριφορά εκ μέρους των αστυνομικών αρχών, καθώς παρά το ότι υπέφερε από πόνους και το ζήταγε επίμονα, δεν μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο τις δύο ημέρες που παρέμεινε στο κρατητήριο μέχρι να εμφανιστεί σε εισαγγελέα και ανακριτή.

[Του Λάμπρου Αναγνωστόπουλου*]

Με αφορμή τα παραπάνω, έχει ενδιαφέρον η ιστορία των συλλήψεων χασισοποτών το 1930, λίγα χρόνια πριν την οριστική απαγόρευση μετά και τις αμερικανικές πιέσεις, με το νομοθετικό διάταγμα του 1936. Εξάλλου, κατά τη δεκαετία του 1920, είχε αρχίσει μια παγκόσμια εκστρατεία κατά της κάνναβης, με την Κοινωνία των Εθνών να προπαγανδίζει ότι οι επιπτώσεις από τη χρήση του φυτού, είναι χειρότερες από αυτές της κοκαΐνης και της ηρωίνης.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’30, η παγκόσμια οικονομική κρίση είχε ανεβάσει στα ύψη την ανεργία και τον πληθωρισμό. Οι συνθήκες διαβίωσης για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, ήταν δύσκολες και τα κατώτερα αστικά στρώματα των πόλεων, μαζί με τους εργάτες και τους πρόσφυγες, συχνά επιβίωναν χάρη στα δημοτικά συσσίτια. Αντιθέτως, η κοσμική ζωή των ανώτερων τάξεων συνεχιζόταν απρόσκοπτα με χαρτοπαιξία, παιχνίδια στον ιππόδρομο και κοσμικές εκδηλώσεις.

Φωτογραφία από το Τμήμα Γενικής Ασφάλειας Αθηνών. Αρχές της δεκαετίας του 1930, χασισοπότες, αλλά και τοξικομανείς, συλληφθέντες από τη στοά Πάππου (Αρχείο Αρ. Κουτσουμάρη)

Προσφέρεται και καφές!

Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες ανθεί η χασισοποσία. Καφενεία που πωλούν «τσιγάρα, καραμέλες, σοκολάτες κλπ», ή άλλα – όπως αυτό που στην πρόσοψη υπάρχει τεράστια ταμπέλα και γράφει «ΚΑΦΕΝΕΙΟΝ, ΜΗ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ»- ενημερώνουν συνωμοτικά για το διαθέσιμο μαυράκι και βρίσκονται σε κάθε γειτονιά.

Σε συνοικίες της Αθήνας, λειτουργούσαν 18 τουλάχιστον χασισοποτεία, στο συνοικισμό Νεάπολη Θεσσαλονίκης γύρω στα 15…

Άλλα τόσα μαγαζιά υπήρχαν στο Βόλο, στη Λάρισα, την Πάτρα και την Καλαμάτα. Η αρνητική στάση εναντίον αυτών που κάπνιζαν χασίς και οι διώξεις, μοιάζουν με τιμωρία μιας κοινωνικής ομάδας που βρήκε τον τρόπο να βγάλει τη γλώσσα στη μιζέρια που βίωνε καθημερινά.

Συλλήψεις χασισοποτών και τοξικομανών στη δεκαετία του 1930

H πλειονότητα των συλληφθέντων για χρήση κάνναβης το έτος 1930, είναι άνεργοι. Έτσι, οι αστυνομικές αρχές ανησυχούν για την αύξηση της εγκληματικότητας και συσχετίζουν τους χασισοπότες με τους τοξικομανείς. Οι χρήστες συλλαμβάνονταν, οδηγούνταν σε δίκη και εξορίζονταν ή κρατούνταν για λίγο καιρό στη φυλακή προς σωφρονισμό. Οι περισσότεροι συλλαμβάνονταν στη στοά Πάππου. Πρόκειται για τη στοά που βρίσκεται ακόμη απέναντι από την είσοδο του πρώην Χρηματιστηρίου της οδού Σοφοκλέους.

Εκεί, σ’ ένα από τα κεντρικότερα σημεία της πρωτεύουσας που ήταν γνωστό στέκι χρηστών κάνναβης και άλλων ουσιών, πιάστηκαν συνολικά 31 άτομα. Η λίστα της αστυνομίας, περιλαμβάνει όλα τα καφενεία- τεκέδες στα οποία έγιναν συλλήψεις και προσαγωγές εκείνη την χρονιά.

Όσοι πιάνονται, οδηγούνται στην αστυνομική διεύθυνση για καταγραφή στοιχείων, καταγραφή στιγμάτων ή άλλων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και φωτογράφηση. Ανάμεσά τους διακρίνονται κυρίως νεαρά άτομα. Φοράνε τα παλτά, τα σακάκια και τα καπέλα τους, δείχνουν ταλαιπωρημένοι και τα παπούτσια τους είναι κουρελιασμένα. Κοιτάζουν στο φακό και δεν φαίνεται να απορούν γιατί γνωρίζουν τις διαδικασίες.

Όλοι αυτοί πιάνονταν γιατί δεν προλάβαιναν να εξαφανίσουν τα πειστήρια του εγκλήματος. Μαζεύονταν στους γνωστούς τεκέδες, όπου μεταξύ των χρηστών ήταν και γνωστοί ρεμπέτες, όπως ο Μάρκος Βαμβακάρης και ο Γιώργος Μπάτης. Μέσα στον τεκέ, αν δεν έβρισκαν οι αρχές το λουλά να καπνίζει, δεν υπήρχε επιβεβαιωμένη παράβαση. Έπρεπε να βρεθούν τα πειστήρια της παρανομίας. Κι όποτε η «μύτη» του Νόμου ανακάλυπτε τα ντουμάνια, πιάνανε τους ναργιλέδες και τους χρήστες και με τα πόδια στη σειρά σαν τρόπαια, τους οδηγούσαν στο τμήμα, κάτω από τα απορημένα βλέμματα των περαστικών.

Συχνά η αστυνομία παρακολουθούσε τα σπίτια σεσημασμένων χασισοποτών στα οποία είχε πληροφορίες ότι συναθροίζονταν «διάφορα ύποπτα άτομα». Στις 26 Μαΐου 1928, γίνεται έφοδος στην οικία του γνωστού στην αστυνομία χασισοπότη Ι. Παπαδόπουλου και συλλαμβάνονται 7 άτομα: τα περισσότερα αριθμητικά που συνελήφθησαν μαζί, για κατοχή και χρήση, μέχρι εκείνη την εποχή. Ήταν ένας 27χρονος αμαξηλάτης, κάτοικος Ναυαρίνου 8, ένας αρτοπώλης 25 ετών, κάτοικος Σεπολίων 8, ένας σωφέρ 35 ετών κάτοικος Πραξιτέλους 25 και 4 ακόμη άτομα ηλικίας 19- 25 ετών. Από αυτούς ο ένας ήταν φοιτητής Νομικής, ένας κρεοπώλης, ένας αχθοφόρος κι ένας υπάλληλος καφενείου.

Το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Ακρόπολις» της εποχής, που δημοσίευσε την είδηση σημειώνει ότι

εντός της οικίας ταύτης ανευρέθησαν και πειστήρια του αδικήματος ήτοι ναργιλές εξ ινδοκαρύου, εν πακέτο τουμπεκί και 15 δράμια χασίς άτινα και κατεσχέσθησαν

Επίσης, πολλές άλλες εφημερίδες αφιέρωναν ρεπορτάζ στις συλλήψεις χασισοποτών, παρουσιάζοντάς τους αρκετά συχνά ως εγκληματικά στοιχεία. Μπορεί να έχει περάσει σχεδόν ένας αιώνας, αλλά όπως τότε, έτσι και σήμερα, η σύλληψη εξακολουθεί να είναι μια ανεπιθύμητη εξέλιξη. Η στέρηση της ελευθερίας, ειδικά όταν δεν ενοχλείς κανέναν, δεν αποτελεί το καλύτερο που μπορεί να σου συμβεί.

Κεντρική Φωτογραφία του άρθρου και Φωτό 3: Το καφενείο «Μη χειρότερα». Πωλούνται σιγάρα- διάφορα- σιγάρα εξέλσιορ, χαρτοφάκελα, καραμέλες, λουκούμια, ζαχαρωτά, σοκολάτες κλπ.
Φωτό 1: Δημοσίευμα σε εφημερίδα της εποχής.
Φωτό 2: Φωτογραφία από το Τμήμα Γενικής Ασφάλειας Αθηνών. Αρχές της δεκαετίας του 1930, χασισοπότες, αλλά και τοξικομανείς, συλληφθέντες από τη στοά Πάππου (Αρχείο Αρ. Κουτσουμάρη).
*Ο Λάμπρος Ν. Αναγνωστόπουλος σπούδασε κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου και έλαβε το μεταπτυχιακό του στον τομέα της Ψυχικής Υγείας από το ΤΕΙ  Λάρισας.

Πηγή / Διαβάστε περισσότερα: