Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα ναρκωτικά || Μέρος ‘Β: Όσα γνωρίζουμε για την παράνομη διακίνηση κάνναβης

Στο πρώτο μέρος του αφιερώματός μας στα στοιχεία της φετινής έκθεσης του EMCDDA, του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και  Τοξικομανίας (European Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction), είδαμε αφενός με ποιό βλέμμα και ποιές επιφυλάξεις οφείλουμε να διαβάσουμε τα στοιχεία της έκθεσης, καθώς και τη γενική εικόνα που μας παρουσιάζει αυτή για την κάνναβη ως ναρκωτική ουσία. Στο ‘Β Μέρος θα δούμε τα πλήρη στοιχεία που παρουσιάζει η έκθεση αυτή σχετικά με την παράνομα διακινούμενη κάνναβη στα Ευρωπαϊκά κράτη.

[Του Αποστόλη Καπαρουδάκη]

Αγορές παράνομων ουσιών στην Ευρώπη: πολύπλοκες και πολυεπίπεδες

Οι αγορές παράνομων ουσιών είναι πολύπλοκα συστήματα παραγωγής και διανομής που αποφέρουν τεράστια κέρδη σε διάφορα επίπεδα. Η παρακολούθηση των αγορών είναι δύσκολο εγχείρημα λόγω της φύσης τους. Με βάση, πάντως, συντηρητικές εκτιμήσεις…

η αγορά παράνομων ουσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτιμάται το 2013 στα 24 δισεκατ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μερίδιο να αντιστοιχεί στην κάνναβη (38%), ακολουθούμενη από την ηρωίνη (28%) και την κοκαΐνη (24%)

Παρότι εξακολουθούν να κυριαρχούν οι συμβατικές αγορές, τα τελευταία χρόνια αυξάνεται η σημασία των διαδικτυακών αγορών ως πλατφόρμας εμπορικής προώθησης και διανομής παράνομων ουσιών. Αυτό δημιούργησε νέες ευκαιρίες παρακολούθησης της δραστηριότητας σε έναν τομέα της αγοράς.

Η κάνναβη είναι η ουσία που κατάσχεται συχνότερα και αντιπροσωπεύει ποσοστό άνω του 70% του συνολικού αριθμού κατασχέσεων στην Ευρώπη

Σε πρόσφατη ανάλυση του EMCDDA και της Ευρωπόλ εντοπίστηκαν περισσότερες από 100 αγορές στο παγκόσμιο σκοτεινό δίκτυο, όπου πωλητές και αγοραστές χρησιμοποιούν διάφορες τεχνολογίες απόκρυψης της ταυτότητάς τους. Υπολογίζεται ότι τα δύο τρίτα του συνόλου των συναλλαγών στις αγορές αυτές αφορούσαν ναρκωτικά. Οι προμηθευτές με έδρα την ΕΕ αντιπροσωπεύουν περίπου 46% των εσόδων από ναρκωτικά στις αγορές αυτές μεταξύ 2011 και 2015, ποσοστό που αντιστοιχούσε στην πλειονότητά του σε πωλητές με έδρα τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι διεγερτικές ουσίες αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του συνόλου των πωλήσεων ναρκωτικών στο σκοτεινό δίκτυο στην Ευρώπη

Οι αγορές στο σκοτεινό δίκτυο διευκολύνουν κυρίως τις πωλήσεις μικροποσοτήτων ή τις απευθείας πωλήσεις προς χρήστες, παρότι από την ανάλυση μιας αγοράς, της Alphabay, διαπιστώθηκε ότι σε σύγκριση με άλλες ουσίες γινόταν υψηλότερο ποσοστό αγορών MDMA με σκοπό την μεταπώληση.

Πάνω από ένα εκατομμύριο κατασχέσεις παράνομων ουσιών

Οι κατασχέσεις παράνομων ουσιών από τις διωκτικές αρχές αποτελούν σημαντικό δείκτη για τις αγορές ναρκωτικών.

Το 2016 στην Ευρώπη αναφέρθηκαν περισσότερες από 1 εκατομμύριο κατασχέσεις παράνομων ουσιών. Οι περισσότερες αφορούσαν μικροποσότητες που κατασχέθηκαν από χρήστες.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής κατασχεθείσας ποσότητας ναρκωτικών προέρχεται από μεγάλες κατασχέσεις, βάρους πολλών κιλών, από διακινητές και παραγωγούς. Η κάνναβη είναι η ουσία που κατάσχεται συχνότερα και αντιπροσωπεύει ποσοστό άνω του 70% του συνολικού αριθμού κατασχέσεων στην Ευρώπη (διάγραμμα 1.1).

Οι τρεις χώρες με τον μεγαλύτερο αριθμό κατασχέσεων, που αντιπροσωπεύουν από κοινού άνω του 60% του συνόλου των κατασχέσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι δεν υποβλήθηκαν στοιχεία για τον αριθμό κατασχέσεων από τις Κάτω Χώρες και την Πολωνία, ενώ για τη Γερμανία, την Ιρλανδία και τη Σλοβενία τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία είναι του 2015, γεγονός που προσδίδει στην ανάλυση υψηλότερο βαθμό αβεβαιότητας.

Κάνναβη: επικρατούν οι κατασχέσεις ρητίνης, αλλά αυξάνεται η ποσότητα της φυτικής κάνναβης

Στις αγορές ναρκωτικών της Ευρώπης κυκλοφορούν κυρίως δύο προϊόντα κάνναβης, η φυτική κάνναβη (μαριχουάνα) και η ρητίνη κάνναβης (χασίς), ενώ το κανναβινέλαιο είναι σχετικά σπάνιο.

Ο αριθμός των κατασχέσεων φυτικής κάνναβης υπερβαίνει τον αριθμό κατασχέσεων ρητίνης κάνναβης από το 2009, με σχετικά σταθερές τάσεις στον αριθμό των κατασχέσεων τόσο ρητίνης κάνναβης όσο και φυτικής κάνναβης από το 2011

Τα προϊόντα κάνναβης αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μερίδιο (38%) της λιανικής αγοράς παράνομων ουσιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αξία η οποία εκτιμάται σε τουλάχιστον 9,3 δισεκατ. ευρώ (πιθανό εύρος τιμών από 8,4 έως 12,9 δισεκατ. ευρώ). Η φυτική κάνναβη που καταναλώνεται στην Ευρώπη προέρχεται τόσο από εγχώριες ευρωπαϊκές καλλιέργειες όσο και από λαθραία διακίνηση από τρίτες χώρες. Η φυτική κάνναβη που παράγεται στην Ευρώπη καλλιεργείται κυρίως σε εσωτερικούς χώρους.

Η ρητίνη κάνναβης, αν και παράγεται σε αυξανόμενες ποσότητες στην Ευρώπη, είναι κυρίως εισαγόμενη, κατεξοχήν από το Μαρόκο, παρότι υπάρχουν ενδείξεις ότι η Λιβύη έχει μετατραπεί σε μείζονα κόμβο λαθραίας διακίνησης ρητίνης κάνναβης. Πέραν αυτού, τα Δυτικά
Βαλκάνια αποτελούν πηγή προέλευσης τόσο φυτικής κάνναβης όσο και κανναβινέλαιου.

Το 2016 στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρθηκαν 763 000 κατασχέσεις προϊόντων κάνναβης, εκ των οποίων 420 000 φυτικής κάνναβης, 317 000 ρητίνης κάνναβης και 22 000 φυτών κάνναβης

Ο αριθμός των κατασχέσεων φυτικής κάνναβης υπερβαίνει τον αριθμό κατασχέσεων ρητίνης κάνναβης από το 2009, με σχετικά σταθερές τάσεις στον αριθμό των κατασχέσεων τόσο ρητίνης κάνναβης όσο και φυτικής κάνναβης από το 2011 (διάγραμμα 1.2). Ωστόσο, η κατασχεθείσα ποσότητα ρητίνης κάνναβης είναι υπερτριπλάσια από την κατασχεθείσα ποσότητα φυτικής κάνναβης (424 τόνοι έναντι 124 τόνων). Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η ρητίνη κάνναβης διακινείται κυρίως σε μεγάλα φορτία τα οποία διανύουν μεγάλες αποστάσεις και διέρχονται από διεθνή σύνορα, άρα εκτίθεται περισσότερο στον κίνδυνο κατάσχεσης από τις διωκτικές αρχές.

Όσον αφορά τις κατασχεθείσες ποσότητες κάνναβης, τα στοιχεία μικρού αριθμού χωρών αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάλυση, λόγω του ότι βρίσκονται κατά μήκος των σημαντικότερων οδών διακίνησης κάνναβης. Η Ισπανία, για παράδειγμα, ως κομβικό σημείο εισόδου της ρητίνης κάνναβης που παράγεται στο Μαρόκο, ανέφερε τα τρία τέταρτα της συνολικής ποσότητας ρητίνης που κατασχέθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2016 (διάγραμμα 1.3).

Οι αυξημένες κατασχεθείσες ποσότητες φυτικής κάνναβης το 2016 οφείλονται εν μέρει σε αυξήσεις που αναφέρθηκαν από Ισπανία, Ελλάδα και Ιταλία

Η Τουρκία ανέφερε επίσης αυξημένη κατασχεθείσα ποσότητα φυτικής κάνναβης το 2016 (111 τόνους) έναντι του 2015.

Οι κατασχέσεις φυτών κάνναβης σε μια χώρα μπορούν να θεωρηθούν δείκτης της εγχώριας παραγωγής κάνναβης.

Η Ισπανία, για παράδειγμα, ως κομβικό σημείο εισόδου της ρητίνης κάνναβης που παράγεται στο Μαρόκο, ανέφερε τα τρία τέταρτα της συνολικής ποσότητας ρητίνης που κατασχέθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2016

Προσφορά ναρκωτικών και αγορά

Ωστόσο, δεδομένων των διαφορών που παρατηρούνται από χώρα σε χώρα τόσο στις πρακτικές υποβολής στοιχείων όσο και στις προτεραιότητες και τους πόρους των διωκτικών αρχών, οι κατασχέσεις φυτών κάνναβης πρέπει να ερμηνεύονται με επιφυλακτικότητα.

Οι κατασχέσεις φυτών κάνναβης στην Ευρώπη ανήλθαν στον πρωτοφανή αριθμό των 11,5 εκατομμυρίων το 2015, εξαιτίας της εντατικής δράσης στις Κάτω Χώρες κατά το έτος εκείνο, για να επανέλθουν στα 3,3 εκατομμύρια φυτά το 2016, επίπεδο αντίστοιχο με αυτό των προηγουμένων ετών.

Το 2016 αναφέρθηκαν 1 200 κατασχέσεις κανναβινέλαιου, σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερες από το 2015, ενώ οι μεγαλύτερες ποσότητες αναφέρθηκαν από Τουρκία (53 λίτρα) και Δανία (14 λίτρα)

Με βάση τις αναπροσαρμοσμένες τάσεις στις χώρες που υποβάλλουν αδιαλείπτως στοιχεία, από το 2006 παρατηρείται μεγάλη αύξηση της δραστικότητας (περιεκτικότητα τετραϋδροκανναβινόλης, THC) τόσο της φυτικής κάνναβης όσο και της ρητίνης. Η δραστικότητα φυτικής κάνναβης και ρητίνης αυξανόταν έως το 2013. Έκτοτε η δραστικότητα της φυτικής κάνναβης σταθεροποιήθηκε, ενώ η δραστικότητα της ρητίνης κάνναβης συνεχίζει να αυξάνεται.

Η αυξανόμενη δραστικότητα της ρητίνης μπορεί να οφείλεται στην εφαρμογή εντατικών μεθόδων παραγωγής στην Ευρώπη, στην καλλιέργεια φυτών υψηλής δραστικότητας και στην εισαγωγή νέων τεχνικών στο Μαρόκο και στα νέα προϊόντα ρητίνης που προέρχονται από φυτά πολλαπλών στελεχών ή από υβρίδια. Βάσει των στοιχείων, ενώ κατά μέσο όρο η ρητίνη έχει μεγαλύτερη δραστικότητα από τη φυτική κάνναβη, οι τιμές τους είναι παρεμφερείς.

Πηγές / Διαβάστε Περισσότερα