Η κάνναβη στην Ελλάδα από το 1877 έως το 1957

Το 1877, η «Επί της εμψυχώσεως της Εθνικής Βιομηχανίας Επιτροπή» συστήνει την καλλιέργεια κάνναβης για παραγωγή χασίς, παρέχοντας μάλιστα τις σχετικές οδηγίες προς τους καλλιεργητές με δελτίο της (βλ. Δελτίον της εν λόγω Επιτροπής, Απογραφικά, Έτος Α΄, Αθήνα 1877, σ. 314-326), παρά το γεγονός ότι κάποιοι δημοσίευαν άρθρα κατά του χόρτου υποστηρίζοντας ότι «υπάρχει κίνδυνος κατάλυσης της κοινωνίας».

Ωστόσο, η πάμπτωχη Ελλάδα της εποχής αγνοούσε τις κινδυνολογίες αναμένοντας να εισρεύσουν στο δημόσιο ταμείο χρήματα από τις εξαγωγές, κυρίως στην Αίγυπτο.

Προ δεκαετίας μεταδόθη και εν τω δήμω Ορχομενού η καλλιέργεια του χασίς

Τότε, η πιο παραγωγική περιοχή χασίς στην Ελλάδα ήταν ο Ορχομενός της επαρχίας Μαντινείας Αρκαδίας, ο δήμαρχος του οποίου έγραψε αναλυτική έκθεση για την καλλιέργεια αναφέροντας και την εξής πληροφορία:

«Προ δεκαετίας μεταδόθη και εν τω δήμω Ορχομενού η καλλιέργεια του χασίς εκ των πέριξ δήμων της Μαντινείας, εις ους, ως και εν Αργολίδι, εγένετο προηγουμένως δοκιμή παρ’ Αιγυπτίων, Κυπρίων και άλλων μεταναστών της Ανατολής, οίτινες ήλθον και εδίδαξαν την καλλιέργειαν και παρασκευήν του προϊόντος τούτου εν Ελλάδι».

Τρίπολη Μάρτιος 1914. Ο Ι. Θ. Μπακόπουλο, βοηθός νομογεωπόνου Αρκαδίας συντάσσει την παραπάνω έκθεση που δημοσιεύτηκε στο «Γεωργικόν και δασικόν δελτίον» (έτος 4ον, Ιαν-Μάρτ. 1914, Τεύχος Α’) του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας.

Διαβάστε Επίσης:

1911: H κάνναβη στο επίκεντρο της πρώτης εργατικής απεργίας της Κέρκυρας

Ελλάδα 1953: Η Κάνναβη ως πέτρα του σκανδάλου μεταξύ «ελεύθερης αγοράς» και «κρατικού παρεμβατισμού

Εργάτριες του κανναβουργείου Δεσύλλα στην Κέρκυρα τη δεκαετία του ’50

Όμως, το 1890 πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα  το «Ιατροσυνέδριον»*, που εστίασε κατά της χρήσης χασίς και έτσι αναγκάστηκε η κυβέρνηση να εκδώσει την 22/5070 εγκύκλιο του υπουργού Εσωτερικών, την οποία ακολούθησε η 13509 διαταγή της Διοικητικής Αστυνομίας Αθηνών και Πειραιώς, με την οποία απαγορεύθηκε η χρήση.

Η απαγόρευση αυτή, όμως, στην πραγματικότητα δεν εφαρμόστηκε, ούτε βέβαια κατάφερε να περιορίσει την καλλιέργεια και τη χρήση. Εικοσιπέντε χρόνια μετά (γύρω στα 1915) οι καλλιεργούμενες εκτάσεις στην Ελλάδα ανέρχονταν σε 26.000 στρέμματα και η ετήσια παραγωγή σε 3.750.000 οκάδες. Παράλληλα, διαδόθηκε και η καλλιέργεια της κλωστικής κάνναβης.

Ο πόλεμος, η ραγδαία αύξηση της τιμής των δημητριακών, η απαγόρευση του χασίς στην Αίγυπτο (κύρια χώρα εξαγωγής του ελληνικού χασίς) και ο ναυτικός αποκλεισμός είχαν ως αποτέλεσμα την τετραετία 1915 – 1919 να σταματήσει η οργανωμένη καλλιέργεια.

Παρά ταύτα, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και την εισροή των προσφύγων από τη Μικρά Ασία, η διάδοση της χρήσης χασίς την περίοδο 1922 – 1935 γνώρισε αλματώδη αύξηση.

Είναι η περίοδος του ρεμπέτικου, που αποτελεί τη λαϊκή καλλιτεχνική (και όχι μόνο) έκφραση του χόρτου, καταφύγιο πλέον για πάρα πολλούς βασανισμένους πρόσφυγες.

Αμερικανικές πιέσεις

Μετά τον πόλεμο η καλλιέργεια κλωστικής κάνναβης συνεχίστηκε και μέχρι το 1957, οπότε απαγορεύθηκε με νόμο η καλλιέργειά της, λειτουργούσαν στη χώρα μας 7 κανναβουργεία, που επεξεργάζονταν τις ίνες για την κατασκευή σχοινιών.

Μέχρι το 1957 ήταν επίσης πολύ διαδεδομένη και η οικιακή επεξεργασία της κάνναβης, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των νοικοκυριών σε ρούχα, τσουβάλια, σχοινιά, δίχτυα κ.ά.

Εικόνα της πρώτης Βίβλου που τυπώθηκε σε χαρτί από κάνναβη.

Ο κύριος λόγος απαγόρευσης της καλλιέργειας ήταν οι αμερικανικές πιέσεις στο πλαίσιο της «αντιναρκωτικής εκστρατείας», αλλά και της εμφάνισης του βαμβακιού και, αργότερα, των συνθετικών ινών.

Έτσι, η καλλιέργεια της κάνναβης άρχισε να εγκαταλείπεται διεθνώς.

Από 10,9 εκατ. στρέμματα, μέση ετήσια έκταση παγκοσμίως, την πενταετία 1948 – 1952, υποχώρησε στα 1,5 εκατ. στρέμματα την πενταετία 1987 – 1991, με κυριότερες χώρες καλλιέργειας την Κίνα, τον Καναδά, τις Ινδίες, την Αυστραλία, τη Ρωσία και την Ουγγαρία.

Πηγές – Διαβάστε Περισσότερα:

*Το “Ιατροσυνέδριο” ήταν η ονομασία ενός από τους πρώτους θεσμούς που εισήχθηκε στο νεοελληνικό κράτος την περίοδο της Βαυαρικής Αντιβασιλείας και αποτέλεσε την πρώιμη μορφή του Ανωτάτου Υγειονομικού Συμβουλίου του Κράτους. Ως θεσμός αποτελούσε συμβουλευτικό σώμα για ζητήματα δημόσιας υγιεινής και συστάθηκε με βασιλικό διάταγμα το 1834. Υπαγόταν στο υπουργείο Εσωτερικών και μεταξύ άλλων είχε ως έργο την εξέταση για την απόκτηση αδείας εξασκήσεως επαγγέλματος: των ιατρών, οδοντιάτρων, κτηνιάτρων, φαρμακοποιών και μαιών.

Έγγραφο του Βασιλικού Ιατρικού Συμβουλίου (Ιατροσυνέδριο) περί συστάσεως φαρμακείου, το οποίο φέρει την υπογραφή του Ερρίκου Τράϊμπερ (25 Αυγούστου 1848).

  • -Παυσανίου «Ηλιακά», εκδοτική Αθηνών.
  • -Γιώργου Καράμπελα «Το Ιερό Χόρτο», εκδ. Οξύ.
  • -Δ. Γαλάνης – Νικ. Καραγιάννης, «Το Βήμα», 9.8.1998.
  • -Κουκουλές Φαίδων, «Βυζαντινών βίος και πολιτισμός», επανέκδ. Παπαζήσης.
  • -Ι. Πασσάς, Η αληθινή προϊστορία, «Τα Ορφικά», εκδ. Ήλιος.
  • – Βιβλίο «Canavaccio / Κείμενα περί της ηδονιστικής δρόγης»
  • -Πάρης Πέτρας, Κάνναβις: Ιερή και αναθεματισμένη, Περιοδικό Όριον
  • Μουσείο Οδοντιατρικής ΕΚΠΑ