Κάνναβη: Ένα ταξίδι βαθιά μέσα στο χρόνο με αφορμή τη Balkannabis Expo

Tι συμβαίνει άραγε με το περίεργο αυτό φυτό; Η ανθρωπότητα το γνωρίζει και το χρησιμοποιεί εδώ και χιλιάδες χρόνια σαν φάρμακο, σαν υλικό για την κατασκευή σκοινιών, πανιών και ρούχων, σαν ευλογημένο φυτό για στις ιεροτελεστίες πολλών θρησκειών, αλλά και σαν φυσικό ευφορικό. Κι όμως, τα τελευταία 80 ή 100 χρόνια δυσφημίστηκε, απαγορεύτηκε και κυνηγήθηκε όσο κανένα άλλο.

Ας ρίξουμε μια ματιά στην ιστορία του κι ας αδράξουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά τις χιλιάδες χρήσεις του στην μεγάλη εμπορική έκθεση που πραγματοποιείται στην καρδιά της Αθήνα στις 1, 2 και 3 Ιουνίου.

Στην Balkannabis Expo θα έχουμε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με «τους ανθρώπους της κάνναβης» από όλο τον πλανήτη: με όσους βρήκαν στο φυτό τη θεραπεία τους, αλλά και τους ιατρούς και τους επιστήμονες-ερευνητές που δουλεύουν μαζί με τους ασθενείς για αυτό το σκοπό τα τελευταία χρόνια. Με τους πολίτες που ανέδειξαν την κάνναβη σε σύμβολο της οικολογικής τους ευαισθησίας λόγω των εντυπωσιακά φιλικών προς το περιβάλλον ιδιοτήτων της. Με τους καινοτόμους επαγγελματίες από όλο τον πλανήτη, αλλά και τους Έλληνες ιδιοκτήτες μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον με εκρηκτικούς ρυθμούς αναπτυσσόμενο χώρο της Οικονομίας της Κάνναβης.

Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά στην ιστορία του φυτού… για να μην πάμε κι εντελώς αδιάβαστοι.

Το 1997 ανακαλύφθηκε στην Τσεχοσλοβακία ένα σκοινί από κάνναβη χρονολογημένο γύρω στο 26.900 π.Χ., καθιερώνοντάς το ως το παλαιότερο αντικείμενο συνδεδεμένο με τη κάνναβη. Από εκείνη την εποχή, η κάνναβη έχει συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Για πάρα πολλά χρόνια όχι μόνο ήταν νόμιμη, αλλά αποτελούσε σημαντική καλλιέργεια για τους πολιτισμούς, εκπληρώνοντας τόσο καθημερινές ανάγκες ένδυσης και διατροφής όσο και εμπορικούς, θεραπευτικούς και πνευματικούς σκοπούς.

Η καλλιέργεια της κάνναβης εντοπίζεται από ευρήματα που την τοποθετούν τουλάχιστον 12.000 χρόνια πίσω, γεγονός που την καθιστά ανάμεσα στα παλαιότερα φυτά που καλλιεργήθηκαν στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η κάνναβη πιστεύεται ότι προέρχεται από την Κεντρική Ασία, στις περιοχές της Μογγολίας και της Νότιας Σιβηρίας. Πρώιμες πολιτιστικές αναφορές για την Κάνναβη παρατηρούνται στον παλαιότερο Νεολιθικό πολιτισμό στην Κίνα, γνωστό ως Yangshao, που αναπτύχθηκε κατά μήκος της κοιλάδας του Κίτρινου ποταμού. Από το 5.000 έως το 3.000 π.Χ. η οικονομία των Yangshao στηρίχθηκε στην Κάνναβη. Από αρχαιολογικά ευρήματα αποδεικνύεται ότι οι ενδυμασίες τους ήταν φτιαγμένες από hemp -το είδος του φυτού που σήμερα αποκαλούμε βιομηχανική ή διατροφική κάνναβη, ύφαιναν hemp και κατασκεύαζαν αντικείμενα από hemp και πηλό.

Στην Κίνα η τοποθέτηση της κάνναβης ανάμεσα στα φάρμακα πάει τόσο παλιά όσο και οι θρύλοι: αποδίδεται σε μυθικούς αυτοκράτορες που έζησαν ανάμεσα στο 2.900 πΧ (Fu Hsi) και το 2700 πΧ (Shen Nung) οι οποίοι συνδέονται με τις απαρχές του κινέζικου πολιτισμού και της κινέζικης ιατρικής αντίστοιχα. Η κάνναβη σε όλες τις ποικιλίες της και για όλες τις χρήσεις της, ήταν πολύ διαδεδομένη στην αρχαία Κίνα ενώ οι Κινέζοι χρησιμοποιούσαν κυριολεκτικά κάθε μέρος του φυτού: τη ρίζα ως θεραπευτικό μέσο, το στέλεχος στην υφαντουργεία, στην κατασκευή σχοινιών και χαρτιού, τα φύλλα και τα άνθη ως φάρμακα και φαρμάκια, τους σπόρους στη παραγωγή τροφής και ελαίων. Σπόροι κάνναβης βρέθηκαν σε αρχαίους τάφους μέσα σε πιθάρια και η επικρατέστερη ερμηνεία είναι ότι αποτελούσαν προσφορά και συνοδεία του νεκρού στη μετά θάνατο ζωή. Από άλλα αρχαιολογικά ευρήματα στην Κίνα μνημονεύεται η ανακάλυψη ενός υφάσματος κατά τις ανασκαφές σε τάφο της εποχής της δυναστείας των Chou (1122-1249 π.Χ.). Ταφικές παραδόσεις που συνδέονται με την κάνναβη όμως διατηρούνται μέχρι τις μέρες μας: όπως το ότι η ενδυμασία των πενθούντων έπρεπε να είναι από κάνναβη ως έκφραση σεβασμού προς τον θανόντα, παράδοση που καταγράφεται στο βιβλίο Rite of Rite (200 π.Χ.).

Στην Κινεζική διάλεκτο για την κάνναβη (hemp) χρησιμοποιούν το μονοσύλλαβο όρο “Ma” και αρκετοί υποστηρίζουν ότι ο όρος αυτός θέτει το φυτό ως τη “Μητέρα” της Γεωργίας. Πέραν της φαρμακευτικής και υφαντουργικής χρήσης της κάνναβης, η σημαντική καθιέρωσή της ως πηγή διατροφής έχει να κάνει με το γεγονός ότι όπως γνωρίζουμε σήμερα οι σπόροι της είναι πλούσιοι σε πρωτεΐνη, βιταμίνη B και αμινοξέα.

Τα πρώτα φαρμακευτικά εγχειρίδια στη Κίνα ήταν φτιαγμένα από Κάνναβη και εξελίχθηκε ως ο αντικαταστάτης του πάπυρου σαν πηγή χαρτιού, που τελικά προώθησε τη διάδοση της καταγεγραμμένης γνώσης. Χρησιμοποιήθηκε για να καταγραφούν τα κατορθώματα της Ιστορίας και να είναι προσβάσιμα σε όλους, αντικαθιστώντας τότε τις πλάκες από πηλό και το ακριβό μετάξι.

Από τις ακτές της Κίνας οι μετακινήσεις των νομαδικών πληθυσμών μετέφεραν την κάνναβη στην Ινδία μεταξύ του 2.000 με 1.000 π.Χ. και αναφέρεται ως “bhang” στα «βιβλία της γνώσης» ή Vedas στα οποία καταγράφηκαν οι προφορικές παραδόσεις και δοξασίες μεταξύ του 1400-1000 π.Χ. αποδίδοντας στο “bhang” σημαντικό ρόλο στις τελετουργίες τους.
Όπως οι Κινέζοι και ο λαός της Ινδίας έχει μακρά ιστορία στη χρήση της κάνναβης για την ένδυση και την ιατρική.

Η χρήση της Κάνναβης στην αρχαία Αίγυπτο αρχίζει να παρουσιάζεται στο 2.000 π.Χ σε καταγραφές σχεδίων φαρμακευτικών φυτών. Επίσης, ευρήματα σε ανασκαφές στην Αίγυπτο, που χρονολογούνται στο 1.600 π.Χ., αποκάλυψαν ότι χρησιμοποιούσαν την κάνναβη ως φάρμακο για οφθαλμολογικές ασθένειες. Σύμφωνα με το Διόδωρο το Σικελιώτη, έναν Ελληνο-Σικελιώτη ιστορικό, οι γυναίκες της Αιγύπτου χρησιμοποιούσαν την Κάνναβη ως φάρμακο για την καταπολέμηση της θλίψης και του κακού χιούμορ. Το 1213 π.Χ. ανακαλύφθηκε γύρη Κάνναβης στη μούμια του Ραμσή του 2ου. Επιπλέον έρευνες συνδέουν τη γύρη της Κάνναβης με όλες τις μούμιες βασιλικών οικογενειών.

Η μαριχουάνα συστήθηκε στη Μέση Ανατολή μεταξύ του 2.000 και 1.400 π.Χ. όπου πιθανολογείται ότι χρησιμοποιήθηκε από τους Σκύθες, μια νομαδική Ινδοευρωπαϊκή φυλή. Η φαρμακευτική χρήση του φυτού στη Μέση Ανατολή καταγράφεται το 500 π.Χ. στην Avesta ένα αρχαίο Περσικό ιερό βιβλίο όπου συγκεντρώνονται οι γνώσεις και δοξασίες του Ζωροάστρη (Ζαρατούστρα).

Οι Σκύθες έφεραν την Κάνναβη στην Ευρώπη από τα βουνά του Αλτάι στη Γερμανία πριν από 2.800 χρόνια. Οι Έλληνες το αναφέρουν στην θεραπεία για την οσφυαλγία, τα οιδήματα και τις φλεγμονές το 200 π.Χ.

Από τότε η Κάνναβη ταξίδεψε στη Βρετανία κατά τις Αγγλοσαξονικές εισβολές του 5ου αιώνα.

Οι Ισπανοί μετέφεραν τη μαριχουάνα στην Αμερική στα μέσα του 16ου αιώνα και οι Άγγλοι το σύστησαν στο Jamestown το 1611, όπου εξελίχθηκε ως μια δημοφιλής καλλιέργεια μαζί με τα καπνά.

Το 1799, ο Ναπολέων έφερε την Κάνναβη πίσω στη Γαλλία από την Αίγυπτο όπου ερευνήθηκε για τις παυσίπονες και κατασταλτικές της ιδιότητες.

  • ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
    2900 -2.700 π.Χ – Οι Κινέζοι μυθικοί αυτοκράτορας Fu Hsi και στη συνέχεια ο Shen Nung θρυλείται ότι αναφέρονται στις θεραπευτικές ιδιότητες της Κάνναβης, παραδόσεις που διασώζονται προφορικά και καταγράφονται επίσημα αιώνες αργότερα.
  • 1500 π.Χ – Στα ινδικά «βιβλία της γνώσης», τις Βέδες καταγράφεται μια από τις παλιότερες μαρτυρίες για το φυτό της κάνναβης με το όνομα bhang.
  • 1450π.Χ- Το βιβλίο της Εξόδου μιλάει για το Άγιο Έλαιο Χρίσης από Κάνναβη
  • 1213 π.Χ – Οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούν την Κάνναβη για κλύσμα, το γλαύκωμα και τις φλεγμονές
  • 500 π.Χ – Καταγράφεται στην Αvesta/Venidad ιερό βιβλίο του Ζωροαστρισμού, η φαρμακευτική χρήση της Κάνναβης
  • 600 π.Χ – Η Ινδική θεραπευτική τοποθετεί την Κάνναβη ως θεραπευτικό φυτό για τη λέπρα
  • 200 π.Χ – Η φαρμακευτική Κάνναβη χρησιμοποιείται στην Αρχαία Ελλάδα
  • 1 μ.Χ – Αρχαίο Κινέζικο κείμενο προτείνει τη Κάνναβη για την θεραπεία πάνω από 100 ασθενειών
  • 30 – Ο Ιησούς υποτίθεται ότι χρησιμοποιεί έλαιο χρίσματος από Κάνναβη
  • 70 – Ρωμαϊκό Ιατρικό κείμενο αναφέρει την Κάνναβη ως θεραπευτικό για τους πόνους στα αυτιά και την καταστολή των ερωτικών ορμών
  • 79 – Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος γράφει για τις θεραπευτικές ιδιότητες της Κάνναβης
  • 200 – Ο κινέζος χειρούργος Hua T’o χρησιμοποιεί το ρετσίνι και το κρασί της Κάνναβης ως αναισθητικό
  • 800-900 – Η Κάνναβη χρησιμοποιείται στον Αραβικό κόσμο
  • 1500 – Μουσουλμάνοι γιατροί την χρησιμοποιούν για να κατευνάσουν τη σεξουαλικότητα
  • 1538 – Η Κάνναβη χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα από τις «μάγισσες»
  • 1578 – Κινέζικο Ιατρικό κείμενο περιγράφει τις χρήσεις της μαριχουάνας στην Ιατρική
  • 1611-1762 – Οι άποικοι του Jamestown φέρνουν τη μαριχουάνα στη Βόρεια Αμερική
  • 1621 – Το δημοφιλές Αγγλικό βιβλίο για την ψυχική υγεία, προτείνει την Κάνναβη για τη θεραπεία της κατάθλιψης
  • 1652 – Ο βοτανολόγος Nicholas Culpeper γράφει για τις φαρμακευτικές χρήσεις της
  • 1750- Ο Linneaus περιγράφει και ταξινομεί την Cannabis Sativa
  • 1750–1790- Οι αμερικανοί πρόεδροι George Washington και Thomas Jefferson πειραματίζονται με καλλιέργειες κάνναβης.
  • 1783- Ο Lamark περιγράφει και ταξινομεί την Cannabis Indica
  • 1799 – Οι δυνάμεις του Ναπολέοντα φέρνουν την κάνναβη από την Αίγυπτο στη Γαλλία
  • 1820- O Hahneman θεμελιωτής της Ομοιοπαθητικής χρησιμοποιεί το βάμμα Tinctura Cannabis Indicae, στη θεραπεία μορφών «νευρασθένειας»
  • 1840- Η φαρμακευτική μαριχουάνα έρχεται στο Ηνωμένο Βασίλειο μέσω του William O’Shaughnessy όπου καταγράφεται ότι η χρήση της βοήθησε τη βασίλισσα Βικτόρια για τις κράμπες της περιόδου
  • 1840s – Η Κάνναβη χρησιμοποιείται ευρέως στη Δύση ως φάρμακο
  • 1850 – Η Κάνναβη προστίθεται στην φαρμακοποιεία των Ηνωμένων Πολιτειών
  • 1889 – Άρθρο στο The Lancet περιγράφει τη χρήση της Κάνναβης στη διαδικασία απεξάρτησης από τα οπιούχα
  • 1893-1894 – Η Ινδική Επιτροπή για τη Κάνναβη αναφέρει διάφορες φαρμακευτικές χρήσεις της Κάνναβης
  • 1900 – Η Κάνναβη χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του άσθματος, της βρογχίτιδας και της απώλειας όρεξης στη Νότια Ασία
  • 1926 – Ξεκινάει η απαγόρευση της κάνναβης που κλιμακώνεται μετά το 1937.
  • 1961-Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα ναρκωτικά θέτει ως στόχο την εξάλειψη της χρήσης κάνναβης μέσα στην επόμενη 25ετία.
  • 1964- Οι Yechiel Gaoni και Raphael Mechoulam από το Hebrew University της Ιερουσαλήμ στο Ισραήλ απομόνωσαν την ψυχοδραστική ουσία της κάνναβης Δ9 -τετραυδροκανναβινόλη (ΤΗC).
  • 1992-Οι Lumir Hanus, William Devane, Aviva Breuer στο εργαστηριο του Mechoulam ανακαλύπτουν την ανανδαμίδη, τον ενδογενές κανναβινοειδές, την ουσία που παράγει ο ανθρώπινος οργανισμός.
  • 2018-Οι περισσότερες Πολιτείες των ΗΠΑ, οι περισσότερες χώρες μέλη της Ε.Ε -ανάμεσά τους και η Ελλάδα και αρκετές χώρες σε όλον τον κόσμο από τον Καναδά, την Αυστραλία μέχρι τη Νότια Αμερική έχουν αναγνωρίσει την θεραπευτική αξία της κάνναβης επιτρέποντας στους ασθενείς τους την πρόσβαση σε φαρμακευτικά σκευάσματα κάνναβης.

 

ΠΗΓΕΣ