Μ. Θεοδωρόπουλος: Οι Έλληνες παραγωγοί κάνναβης βρίσκονται σε μια γκρίζα ζώνη

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αποφάσισε τον Σεπτέμβριο του 2018 τη  «Σύσταση και συγκρότηση Ομάδας Εργασίας για τον ορισμό των τροφίμων που μπορούν να περιέχουν τετραϋδροκανναβινόλη (TΗC) και τον ορισμό των ανώτατων επιτρεπτών ορίων (THC) σε αυτά».

Το θέμα μπορεί να δείχνει εκ πρώτης όψεως εξαιρετικά τεχνικό, ένα ακόμη θέμα γραφειοκρατίας, στην πραγματικότητα όμως η Ομάδα αυτή οφείλει να λύσει άμεσα ζητήματα από τα οποία εξαρτάται ακόμη και η ύπαρξη των μικρών και μεσαίων επαγγελματιών του χώρου της «Οικονομίας της Κάνναβης» στην Ελλάδα.

Από την κατάληξη του έργου αυτής της Ομάδας θα οριστεί τελικά σε μεγάλο βαθμό ποιά προϊόντα κλωστικής κάνναβης θα είναι στη χώρα νόμιμα και ποιά όχι. Αν για παράδειγμα οι Έλληνες παραγωγοί και μεταποιητές κλωστικής κάνναβης θα έχουν τη δυνατότητα που έχουν και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι συνάδελφοί τους να κυκλοφορούν νόμιμα τσάι και αλεύρι κάνναβης στην Ελληνική αγορά ή θα βρίσκονται αιωνίως δέσμιοι μιας γραφειοκρατίας η οποία τους αναγκάζει να κρατάνε τα προϊόντα τους αδιάθετα στις αποθήκες γνωρίζοντας μεγάλη οικονομική ζημιά παρά το ότι ανήκουν σε έναν τομέα της οικονομίας που. εκτός των άλλων, έχει επιλεγεί από την κυβέρνηση ως εμβληματικός της πολυπόθητης ανάπτυξης.

Μέσω της ρύθμισης των σχετικών «λεπτομερειών» από την Ομάδα Εργασίας αυτής, υπάρχει επίσης η ελπίδα να σταματήσουν οι διώξεις προϊόντων κλωστικής κάνναβης στη χώρα μας, διώξεις και συλλήψεις «τύπου χυλοπίτας» που συχνά αγγίζοντας τα όρια του «επικίνδυνα γελοίου», εκθέτουν τη χώρα και ταλαιπωρούν αναίτια δεκάδες νόμιμους επαγγελματίες με συλλήψεις και διώξεις παρά τα όσα ορίζει ο νόμος.

Μιλήσαμε με τον Μιχάλη Θεοδωρόπουλο, γνωστό μας από τις πολυποίκιλες δράσεις του σχετικά με το φυτό, δράσεις ακτιβιστικές που αφορούν στην αποποινικοποίησή του, αλλά και συνεργατικές που έχουν να κάνουν με την καλλιέργεια και την εμπορική εκμετάλλευση της κάνναβης.

[Συνέντευξη στον Αποστόλη Καπαρουδάκη]

-Ποιό είναι ακριβώς το έργο της επιτροπή του υπουργείου στην οποία συμμετέχετε;

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σύστησε ως όφειλε μια Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για να καθορίσει τα ανώτατα όρια περιεκτικότητας σε Δ9-Τετραϋδροκανναβινόλη (THC) στα τρόφιμα στην Ελλάδα και να τα καταθέσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έγκριση. Όλο αυτό γίνεται από την στιγμή που δεν υπάρχει ενιαία Ευρωπαϊκή πολιτική για την περιεκτικότητα σε THC στα τρόφιμα, με αποτέλεσμα τα κράτη μέλη να αναγκάζονται να θεσπίσουν κατά την κρίση τους και με βάση τα στατιστικά στοιχεία που έχουν για την κατανάλωση διατροφικών προϊόντων κάνναβης στην χώρα τους. Το όλο πρόβλημα έχει δημιουργηθεί καθώς ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός τροφίμων (ΕΚ 178/2002) δεν δέχεται στα τρόφιμα την περιεκτικότητα “ναρκωτικών” ουσιών, όπως είναι η THC σύμφωνα με τη νομοθεσία των κρατών-μελών, ακόμα και αν στην περίπτωσή μας (βιομηχανική- διατροφική κάνναβη) βρίσκεται σε αμελητέες ποσότητες μέσα στην πρώτη ύλη. Παρόλα αυτά επειδή τα σύγχρονα συστήματα ανίχνευσης παράνομων ουσιών των διωκτικών αρχών κυρίως της Βόρειας Ευρώπης μπορούν να ανιχνεύσουν ακόμα και τις αμελητέες ποσότητες THC που μπορούν να ληφθούν από την διατροφική κάνναβη, έχει δημιουργηθεί όλο αυτό το μπέρδεμα.

-Πείτε μας αν θέλετε πως βρεθήκατε στην Ομάδα αυτή, με ποιά κριτήρια σας επέλεξαν και εάν είναι έμισθη η θέση αυτή. Προσπαθούμε να καταλάβουμε κάπως και το πως η Πολιτεία λειτουργεί, πράγμα που δεν είναι εύκολο όπως ξέρετε. 

Στην Επιτροπή εκπροσωπώ τον χώρο των παραγωγών και συγκεκριμένα την ΚΑΝΝΑΒΙΟ ΚΟΙΝΣΕΠ που είναι πρωτοπόρος στον κλάδο της βιομηχανικής- διατροφικής κάνναβης στην Ελλάδα και ο μεγαλύτερος παραγωγός βιολογικής κάνναβης. Ήμασταν η ομάδα που άνοιξε τον δρόμο της καλλιέργειας το 2016 και καλλιεργούμε σταθερά έκτοτε σε συμβολαιακή συνεργασία με βιολογικούς παραγωγούς, αυξάνοντας κάθε χρόνο τις καλλιεργούμενες εκτάσεις. Είμαστε μέλη της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας παραγωγών βιομηχανικής κάνναβης (European Industrial Hemp Association– ΕΙΗΑ), ενώ κατέχουμε σημαντική τεχνογνωσία πάνω στα ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η Επιτροπή αφού ασχολούμαστε πολλά χρόνια με το θέμα παραγωγικά και επιχειρηματικά. Προσωπικά με τα ζητήματα πολιτικής που αφορούν τη νόμιμη ρύθμιση της κάνναβης ασχολούμαι από το 2005 και συνεργάζομαι ως εμπειρογνώμονας με διεθνείς οργανισμούς όπως είναι το International Institute of Cannabis and Cannabinoids (ICCI), η ENCOD και οι Prohibition Partners. Όπως θα δείτε και από το δημοσιευμένο στην Διαύγεια ΦΕΚ η θέση είναι άμισθη, παρέχω δηλαδή τον χρόνο μου και τις γνώσεις μου χωρίς να πληρωθώ, μάλιστα πληρώνω και από την τσέπη μου τα μεταφορικά έξοδα για να μεταβώ από τον Βόλο στην Αθήνα και να παραστώ στην Επιτροπή.

-Ποιά είναι τα βήματα που έχει πραγματοποιήσει η επιτροπή αυτή μέχρι σήμερα και ποιές οι δυσκολίες που έχει αντιμετωπίσει.

Η Επιτροπή έχει συγκεντρώσει τεκμηρίωση και βιβλιογραφία σχετικά με τα όρια που προτείνονται και ισχύουν σε άλλες χώρες της ΕΕ, αλλά και σχετικά με τα επίπεδα τοξικότητας της THC και πότε αυτή ανιχνεύεται στον ανθρώπινο οργανισμό. Στόχος της είναι να αναλύσει την υπάρχουσα κατάσταση, να δει τι εφαρμόζεται σε άλλες χώρες και τι προτείνει η ΕΕ μέσω της EFSA, να αξιολογήσει τα δεδομένα κατανάλωσης τροφίμων από κάνναβη στην Ελλάδα και να προτείνει τα ανώτατα όρια για την THC στα τρόφιμα που παράγονται και κυκλοφορούν στην χώρα. Τα προτεινόμενα όρια θα είναι ανά κατηγορία τροφίμου (πχ σπορέλαια, αρτοσκευάσματα, συμπληρώματα διατροφής (λάδια CBD), αλκοολούχα ποτά και αναψυκτικά).

Ας δούμε το παράδειγμα της Ιταλίας και τι όρια έχει προτείνει στην ΕΕ.

Πίνακας. Ανώτατα όρια συνολικής THC

Τρόφιμα

Ανώτατα όρια (mg/kg)

Σπόροι (***) κάνναβης, άλευρο σπόρων κάνναβης

2,0

Έλαιο που προέρχεται από σπόρους κάνναβης

5,0

Συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν τρόφιμα προερχόμενα από κάνναβη

2,0

(***) συμπεριλαμβανομένων τεμαχισμένων, ψιλοκομμένων και αλεσμένων σπόρων εκτός του αλεύρου

Άλλες χώρες όπως το Βέλγιο, η Αυστρία, και η Γερμανία έχουν θεσπίσει αντίστοιχα όρια, τα οποία καθορίζονται από τα δεδομένα κατανάλωσης σε κάθε χώρα και με βάση έναν πολύπλοκο λογάριθμο. Το βασικό πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι η έλλειψη δεδομένων και στατιστικών στοιχείων για την κατανάλωση τροφίμων από κάνναβη στην Ελλάδα, κυρίως γιατί είναι μια νέα αγορά αποτέλεσμα της μακροχρόνιας απαγόρευσης. Όπως και να έχει το όριο του 0.2% σε THC αφορά μόνο την κάνναβη ως πρώτη ύλη και όχι ως περιεκτικότητα στο τελικό προϊόν.

Διαβάστε επίσης: Ποιος βάζει εμπόδια στον κλάδο της Κάνναβης στην Ελλάδα; || Άρθρο του Μιχάλη Θεοδωρόπουλου

-Επιτροπές και παραεπιτροπές, 4-5 συναρμόδια Υπουργεία, υπουργοί κι υφυπουργοί ΚΥΑ και ΥΑ, παρόλα αυτά οι καλλιεργητές και οι παραγωγοί δεν έχουν δει σαφείς διατάξεις ώστε να γνωρίζουν ποια προϊόντα τους είναι νόμιμα και ποια όχι..

Αυτό ακριβώς το κλίμα μεταφέρουμε και στην Επιτροπή.

σαν Έλληνες παραγωγοί βρισκόμαστε όμηροι σε μια γκρίζα ζώνη επιχειρηματικής αβεβαιότητας, αντιμέτωποι με διαφυγόντα κέρδη, με εμπόδια εισόδου σε μια επικερδή αγορά και με έναν αθέμιτο ανταγωνισμό που πηγάζει κυρίως από την ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού

Τα τελευταία 3 χρόνια που είναι νόμιμη η καλλιέργεια ο κρατικός μηχανισμός δεν έχει προχωρήσει στην σύνταξη ενός ικανοποιητικού θεσμικού πλαισίου για την μεταποίηση σε διάφορους παραγωγικούς κλάδους (πχ τρόφιμα, φάρμακα, βιομηχανία, κλπ). Αυτή τη στιγμή έχει δημιουργηθεί το παράδοξο να κυκλοφορούν ευρέως στην ελληνική αγορά διατροφικά προϊόντα κάνναβης και συμπληρώματα διατροφής που έχουν πάρει κάποιου είδους άδεια κυκλοφορίας στις χώρες προέλευσης ακόμα και πιστοποιητικά βιολογικής παραγωγής (τροφίμων από κάνναβη), και ο Έλληνας παραγωγός να αντιμετωπίζει πρόβλημα να κυκλοφορήσει απρόσκοπτα στην αγορά τα προϊόντα του αφού γίνεται μπαλάκι ανάμεσα σε υπηρεσίες με συχνά αλληλεπικαλυπτόμενες και αντικρουόμενες αρμοδιότητες.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο ανθός που προορίζεται για τσάι, όπου αν πωληθεί σαν ακατέργαστος ανθός είναι νόμιμος, από την στιγμή που θα βαφτιστεί όμως τσάι (τρόφιμο) είναι παράνομος

Μάλιστα επειδή δεν έχουν θεσπιστεί ακόμα τα ανώτατα όρια THC στα τρόφιμα, έχει δοθεί εντολή στους πιστοποιητικούς οργανισμούς, να μην πιστοποιούν ως βιολογικά τα τελικά προϊόντα μέχρι να ξεδιαλύνει η κατάσταση, με αποτέλεσμα ενώ έχουμε βιολογικές πρώτες ύλες τα τελικά προϊόντα να παραμένουν χωρίς πιστοποίηση. Αντίστοιχο πρόβλημα αντιμετωπίζουμε με τα εκχυλίσματα Κανναβιδιόλης, που ούτε ο ΕΟΦ αλλά ούτε και ο ΕΦΕΤ δίνουν άδειες κυκλοφορίας μέχρι να ξεκαθαρίσει η κατάσταση, ενώ τα εισαγόμενα θησαυρίζουν από την ελληνική αγορά και πωλούνται ακόμα και μέσα σε φαρμακεία.

-Τα βρώσιμα προϊόντα κάνναβης είναι νόμιμα στη χώρα μας και αν όχι πότε θα είναι; πότε θα σταματήσουν οι «συλλήψεις χυλοπίτας» και πότε οι Έλληνες παραγωγοί θα έχουν ισότιμη αντιμετώπιση από την Ελληνική Πολιτεία με τους Ευρωπαίους εταίρους τους;

Σαν αποτέλεσμα όλης αυτής της μπερδεμένης κατάστασης, αλλά και της άγνοιας και της ελλιπούς ενημέρωσης των κρατικών λειτουργών και των διωκτικών αρχών για τα διατροφικά προϊόντα κάνναβης, έχουμε την διαρκή ταλαιπωρία των παραγωγών, των εμπόρων και των καταναλωτών που υφίστανται συλλήψεις και μια συστηματική συκοφάντηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα:

ακούς ακόμα από χείλη παραγόντων στα Υπουργεία ότι οι μισοί παραγωγοί βιομηχανικής κάνναβης στην Ελλάδα κάνουν διακίνηση, αυτό που δεν έχουν καταλάβει όμως ότι είναι διακίνηση νόμιμων προϊόντων κάνναβης

Όταν θα αλλάξουν αυτές οι νοοτροπίες, τότε θα πάει και ο κλάδος μπροστά και θα μπορέσουμε να διαδραματίσουμε ένα ουσιαστικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά της Κάνναβης που αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη οικονομική και παραγωγική δραστηριότητα αυτό το διάστημα.

Για να θέσουμε όπως τα πράγματα και στην πραγματική τους διάσταση πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι τα βρώσιμα προϊόντα κάνναβης είναι νόμιμα σύμφωνα με τις τελευταίες τροποποιήσεις του νόμου 4139/2013, μένει απλά να καθοριστούν τα ανώτατα όρια THC. Μένει να ενημερωθούν και οι διωκτικές αρχές για να μην συλλαμβάνουν, αλλά και να μπουν κάποια κριτήρια ελέγχου για όσους δεν συμμορφώνονται με τα όρια που θα θεσπιστούν.

-Μπορείτε με σαφήνεια να μας δηλώσετε τι είναι νόμιμο αυτή τη στιγμή και τι όχι στην ελληνική αγορά; Εννοώ το εισαγόμενο αλεύρι είναι νόμιμο, αυτό που παράγεται στην Ελλάδα είναι; το τσάι κάνναβης είναι νόμιμο ή παράνομο;

Τα περισσότερα προϊόντα κυκλοφορούν σε μια γκρίζα ζώνη, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά στις περισσότερες χώρες της ΕΕ που δεν έχουν θεσπίσει όρια της THC στα τρόφιμα. Πχ ο ανθός στις περισσότερες χώρες αντιμετωπίζει μια αρνητική διάκριση λόγω της υψηλότερης περιεκτικότητας σε THC με αποτέλεσμα να μην κυκλοφορεί στην αγορά ως τρόφιμο (τσάι), αλλά σαν ακατέργαστη πρώτη ύλη ή αρωματικό χώρου. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ιταλία και σε άλλες χώρες. Τα προϊόντα σπόρου (σπορέλαιο, βρώσιμα σπόρια, αλεύρι και πρωτείνη) δεν αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα καθώς περιέχουν στα όρια της ανιχνευσιμότητας THC αναλόγως βέβαια και με τα όρια που θεσπίζονται σε κάθε χώρα.

Όπως και να έχει, ο αποξηραμένος ανθός της Κάνναβης είναι νόμιμος εφόσον περιέχει THC μέχρι 0,2%, όταν όμως γίνει συστατικό τροφίμων (πχ τσάι ρόφημα) ή εκχύλισμα (έλαιο) τότε θα πρέπει να συμμορφωθεί με τα όρια που θα θεσπιστούν και ελπίζουμε να είναι τα ανώτερα που επιτρέπονται σε άλλες χώρες. Τα εισαγόμενα προϊόντα είναι νόμιμα εφόσον έχουν ελληνική ετικέτα και σέβονται τα όρια (μέχρι στιγμής όλοι αναφέρονται αυθαίρετα στο 0.2% που αφορά την πρώτη ύλη- ανθό ή σπόρο). Βέβαια έχουμε και τις ελληνοποιήσεις, όπου έμποροι εισάγουν πρώτη ύλη από το εξωτερικό και την βαφτίζουν ελληνική με την δικιά τους συσκευασία.

Σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο συζητιέται αυτή τη στιγμή η ένταξη του ανθού και των εκχυλισμάτων CBD στα “νέα τρόφιμα” (novel food), γεγονός που θα δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα στην αδειοδότηση και την απρόσκοπτη κυκλοφορία της κάνναβης ως τρόφιμο

Γι αυτό και υπάρχει μια σχετική κινητικότητα των παραγωγών σε όλες τις χώρες που καλούνται να αποδείξουν ότι ο ανθός της κάνναβης ήταν μέρος της διατροφικής μας συνήθειας και πριν από το 1997 που ισχύει ο κανονισμός των νέων τροφίμων, αλλά τα διαθέσιμα δεδομένα είναι ανύπαρκτα λόγω της πολύχρονης απαγόρευσης.

-Ποιο είναι το πλέον γραφειοκρατικά παράδοξο που έχετε μέχρι σήμερα αντιμετωπίσει από τη συμμετοχή σας στην εν λόγω επιτροπή;

Το γραφειοκρατικό παράδοξο είναι ότι πρέπει να βρεθούν δεδομένα κατανάλωσης της διατροφικής κάνναβης, ενώ είχαμε απαγόρευση τα τελευταία 80 χρόνια, και ότι σύμφωνα με τον λογάριθμο υπολογισμού των ορίων, όσο πιο λίγη κατανάλωση δείξεις σαν χώρα, τόσο υψηλότερα όρια για την THC μπορείς να θεσπίσεις.

Όπως και να έχει η Επιτροπή θα πρέπει να παράξει τα όρια μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου και να γίνουν νόμος του κράτους με το νέο έτος. Μέχρι τότε ο Έλληνας παραγωγός θα είναι όμηρος μια ιδιόρρυθμης κατάστασης και θα έχει διαφυγόντα κέρδη από μια πολύ επικερδή αγορά στην οποία συμμετέχει ημινόμιμα με την ανοχή του κράτους.

Πηγές / Διαβάστε Περισσότερα:

Διαύγεια: Ο διορισμός της Επιτροπής ΑΔΑ: 64ΑΗ4653ΠΓ-ΜΥ2 – «Σύσταση και συγκρότηση Ομάδας Εργασίας για τον ορισμό των τροφίμων που μπορούν να περιέχουν τετραϋδροκανναβινόλη (ΤΗC) και τον ορισμό των ανώτατων επιτρεπτών ορίων (THC) σε αυτά».

Διαύγεια: Η επέκταση του χρονικού ορίου που έχει η Επιτροπή για την παραγωγή αποτελέσματος ΑΔΑ: 7ΜΗΙ4653ΠΓ-ΞΘΧ – Τροποποίηση της αριθμ. 2561/126400/20-09-2018 απόφασης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Σύσταση και συγκρότηση Ομάδας Εργασίας για τον ορισμό των τροφίμων που μπορούν να περιέχουν τετραϋδροκανναβινόλη (ΤΗC) και τον ορισμό των ανώτατων επιτρεπτών ορίων (THC) σε αυτά».