Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Cornell οι μέλισσες έλκονται ιδιαίτερα από την κάνναβη, ιδιαίτερα μάλιστα από τα αρσενικά φυτά κάνναβης που τυχαίνει να έχουν μεγαλύτερο ύψος και να βρίσκονται σε μεγάλες καλλιεργημένες εκτάσεις.
Όσο ψηλότερα τα φυτά, τόσο περισσότερες επισκέψεις από μέλισσες θα δεχτούν. Για την ακρίβεια 17 φορές περισσότερες επισκέψεις μελισσών δέχτηκαν τα φυτά κάνναβης που ελέγχθηκαν κατά την έρευνα, απ’ ότι εκείνα που ήταν πιο κοντά.
Όπως αναφέρει το You May Say… τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο ενδιαφέροντα καθώς οι μέλισσες δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση αφενός σε 16 συγκεκριμένες ποικιλίες του φυτού της κάνναβης αφετέρου στα αρσενικά φυτά.
Παρά όμως τη μεγάλη αγάπη τους για το φυτό, οι μέλισσες με καμία από τις ποικιλίες κάνναβης δεν μπορούν να γίνουν κοινωνοί της ψυχοτρόπου δράσης της, καθώς τα έντομα δε διαθέτουν υποδοχείς κανναβινοειδών.
Οι μέλισσες αφανίζονται με ρυθμούς επικίνδυνους…
Από τα τέλη του 1990, οι μελισσοκόμοι, κυρίως στην Ευρώπη και τη Β. Αμερική, διαπίστωσαν ότι οι πληθυσμοί των μελιφόρων μελισσών, των μελισσών που κατοικούν σε κυψέλες και παράγουν μέλι, μειώνονταν με ασυνήθιστα γρήγορους ρυθμούς. Οι μέλισσες αυτές είναι απαραίτητες για την παραγωγή της ανθρώπινης τροφής γιατί επικονιάζουν τα φυτά. Χωρίς την ύπαρξη των μελισσών οι άνθρωποι σύντομα θα έμεναν χωρίς τροφή, ενώ η αλυσίδα της ζωής στον πλανήτη θα ανατρέπονταν ανεπανόρθωτα με επιπτώσεις ανεπανόρθωτες.
Έκτοτε το πρόβλημα αναλύθηκε αρκετά και μια σειρά λύσεων προτάθηκε από περιβαλλοντολόγους και επιστήμονες που ασχολούνται με τις καλλιέργειες και όχι μόνο. Ακολούθησαν πολιτικοί αγώνες, αποφάσεις και δεσμεύσεις όπως η περσινή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον περιορισμό κάποιων φυτοφαρμάκων. Το πρόβλημα περιορίστηκε κάπως, δεν λύθηκε όμως ακόμη. Θα μπορούσε λοιπόν η καλλιέργεια της κάνναβης να βοηθήσει στη λύση του προβλήματος;
«Είναι συγκλονιστικό πόσο πολύτιμη αποδεικνύεται η γύρη της κάνναβης για τις μέλισσες», δηλώνει στο Civilized ο Dr Whitney Cranshaw που είναι εντομολόγος στο Κολέγιο Αγροτικής Πολιτικής του Κολοράντο και ειδικεύεται στην έρευνα σχετικά με τα έντομα και το φυτό της κάνναβης.
«Εξαρτάται βέβαια από το είδος, την ποικιλία κάνναβης για την οποία μιλάμε, αλλά εάν καλλιεργείτε κάνναβη για να πάρετε από αυτήν σπόρους και φυτικές ίνες, και εάν η κάνναβή σας έχει ανθούς, αυτό είναι θαυμάσιο για τις μέλισσες». «Εάν βέβαια καλλιεργείτε ποικιλίες του φυτού που δεν έχουν λουλούδια, δεν έχουν γύρη, οι μέλισσες δεν πρόκειται να πλησιάσουν στον αγρό σας», συμπληρώνει ο καθηγητής.
«Οι μέλισσες που σκαρφαλώνουν στα φυτά της κάνναβης δεν πρόκειται να κάνουν μέλι κάνναβης, αυτό είναι δεδομένο», υποστηρίζει ο Δρ. Cranshaw παρά την αντίθετη άποψη που ανά καιρούς ακούμε. «Αλλά η γύρη της κάνναβης είναι πολύτιμη τροφή για τις μέλισσες μιας και αποτελεί πηγή πλούσια σε πρωτεΐνες, λιπαρά και μέταλλα», συμππληρώνει.
Ο Cranshaw καταλήγει ότι σε περιοχές σαν το Κολοράντο από όπου απουσιάζουν τα ανθοφόρα φυτά και δέντρα, η κάνναβη αποδείχθηκε σωτήρια για τον πληθυσμό των μελισσών.
Γιατί αν αφανιστούν οι μέλισσες, μπορεί σύντομα να ακολουθήσει και ο άνθρωπος;
Η επικονίαση, η γονιμοποίηση δηλαδή του άνθους για να γίνει καρπός, είναι το πολυτιμότερο αγαθό που προσφέρουν οι μέλισσες στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Χωρίς την επικονίαση, η τροφή που καταλήγει στο πιάτο μας θα ήταν πολύ λιγότερη, καθώς το 1/3 των καλλιεργειών βασίζεται σε αυτήν.
Πάνω από το 35% της παγκόσμιας παραγωγής τροφής εξαρτάται από τα έντομα-επικονιαστές. Από τα 100 είδη καλλιεργειών, τα οποία παράγουν το 90% της παγκόσμιας τροφής, 71 επικονιάζονται από τις μέλισσες. Χωρίς αυτά, εκατομμύρια άνθρωποι και ζώα θα υπέφεραν από στέρηση τροφής. Στην Ευρώπη μόνο, πάνω από 4.000 είδη λαχανικών μεγαλώνουν χάρη στην ακούραστη δουλειά των μελισσών.
Ειδικότερα, καρποί όπως τα μήλα, οι φράουλες και τα αμύγδαλα θα εμφανίσουν απότομη πτώση. Η εξαφάνιση των μελισσών όμως θα έχει και καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία, αν αναλογιστούμε ότι η οικονομική αξία της επικονίασης των μελισσών αποτιμάται σε 265 δις δολάρια το χρόνο παγκοσμίως.
Γιατί όμως εξαφανίζονται οι μέλισσες;
Όπως σημειώσαμε παραπάνω, η μεγαλύτερη απειλή για τις μέλισσες προέρχεται από τα χημικά φυτοφάρμακα υψηλής τοξικότητας, δεν αποτελούν όμως αυτά το μόνο παράγοντα αφανισμού τους.
Οι ολοένα περισσότερες μονοκαλλιέργειες που προωθεί η βιομηχανική γεωργία και που έχουν οδηγήσει στη μείωση της βιοποικιλότητας και την καταστροφή πλούσιων σε ποικιλία οικοσυστημάτων. Οι μονοκαλλιέργειες αποτελούν μεγάλο κίνδυνο γιατί οι μέλισσες για να επιβιώσουν θα πρέπει να τρέφονται από μία μεγάλη ποικιλία ανθοφόρων φυτών. Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) εκτιμά ότι θα εξαφανιστούν άλλα 20.000 ανθοφόρα φυτά τις επόμενες δεκαετίες. Αυτό επηρεάζει τις μέλισσες που ζουν σε μελίσσια και ακόμα περισσότερο τις άγριες μέλισσες που χρειάζονται αδιατάρακτους βιότοπους για να χτίσουν τις φωλιές τους.
Όπως είναι γνωστό μια μυστηριώδη ασθένεια που οδηγεί σε μαζικούς θανάτους μελισσών -που γονιμοποιούν προϊόντα και καλλιέργειες αξίας 30.000.000.000 δολαρίων στις ΗΠΑ – έχει ήδη αποδεκατίσει τον πληθυσμό της Apis mellifera στην Αμερική στο σημείο όπου ένας κακός χειμώνας θα μπορούσε να μετατρέψει τεράστιες καλλιέργειες σε έρημο. Πρόσφατα μια νέα μελέτη εντόπισε μερικές από τις πιθανές αιτίες των θανάτων των μελισσών και τα μάλλον τρομακτικά αποτελέσματα δείχνουν ότι κατάσταση θα είναι πολύ πιο δύσκολη από ό, τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα.
Οι επιστήμονες διεξάγουν έρευνες για να βρουν το αίτιο για τη λεγόμενη διαταραχή κατάρρευσης αποικιών (Colony Collapse Disorder -CCD), που έχει εξαφανιστεί σύμφωνα με εκτιμήσεις 10 εκατομμύρια κυψέλες αξίας 2.000.000.000 δολαρίων, κατά τα τελευταία έξι χρόνια. Ως βασικοί ύποπτοι έχουν συμπεριληφθεί τα φυτοφάρμακα, τα παράσιτα και η κακή διατροφή.
Αλλά σε μια μοναδική στο είδος της έρευνα -που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLoSοι ONE – επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ και το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ έχουν εντοπίσει δηλητηριώδες κοκτέιλ φυτοφαρμάκων και μυκητοκτόνων τα οποία μολύνουν τη γύρη που συλλέγουν οι μέλισσες για τις κυψέλες τους.
Οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, μιλούν για αλληλεπίδραση πολλαπλών φυτοφαρμάκων που επηρεάζουν την υγεία των μελισσών.
Η ιμιδακλοπρίδη για παράδειγμα είναι ένα χημικό εντομοκτόνο που το ψεκάζουν σε φρούτα και λαχανικά. Οι επιστήμονες λένε πως σκοτώνει τις μέλισσες, βάζοντας σε κίνδυνο ολόκληρη την αλυσίδα της ζωής. Τώρα ο Καναδάς σκέφτεται να την απαγορεύσει. Έχει ανοίξει δημόσια διαβούλευση για να αποφασίσει, αλλά δέχεται πιέσεις από τις εταιρείες που βγάζουν δισ. από αυτό το δηλητήριο.
Ο Matt Shardlow, ειδικός στο ίδρυμα Buglife, δήλωσε: «Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι διαχειρίζονται το τοπίο βάζει τις μέλισσες σε τεράστιο κίνδυνο. Εκτός από τα αποδεδειγμένα νεονικοτινοειδή εντομοκτόνα, φαίνεται ότι ένα πολύ κοινό μυκητοκτόνο θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει την αιτία της εξαφάνισης των μελισσών. Η χλωροθαλονίλη π.χ. είναι το πιο κοινό σπρέι φυτοφαρμάκων στο Ηνωμένο Βασίλειο».
Η λύση;
Αν πάρουμε άμεσα και δραστικά μέτρα την προώθηση της βιοποικιλότητας στην αγροτική γη και την προστασία των οικοσυστημάτων που είναι ακόμη ανέπαφα, μπορούμε να προσφέρουμε στις μέλισσες το περιβάλλον που χρειάζονται.
Το πρώτο βήμα είναι να εφαρμοστούνε νόμοι που θα απαγορεύουν τη χρήση των χημικών που αφανίζουν τις μέλισσες. Τον Απρίλιο του 2013, με τη συμβολή της Greenpeace και άλλων οργανώσεων απαγορεύτηκαν τρία επικίνδυνα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα από την πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εφαρμογή αυτής της απόφασης και η απόσυρση των φυτοφαρμάκων από την αγορά, είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα για να σώσουμε τις μέλισσες.
Χρειάζεται όμως παράλληλα και λήψη μέτρων για την προώθηση της βιοποικιλότητας στην αγροτική γη και την προστασία των οικοσυστημάτων που είναι ακόμη ανέπαφα. Βήματα όπως να φτιάξουμε φράχτες από θάμνους και δέντρα και να δημιουργήσουμε περιοχές με άγρια λουλούδια, μαζί με δίκτυα βιοτόπων, μπορούν να βοηθήσουν τις μέλισσες.
Η βιολογική γεωργία χωρίς τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων πρέπει να επεκταθεί σε πολλές χώρες, αφού ο έλεγχος των ζιζανίων γίνεται μηχανικά και διατηρείται η βιοποικιλότητα. Η αμειψισπορά (εναλλαγή καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι) μειώνει την πίεση των παράσιτων στα χωράφια και είναι ένα ακόμα μοντέλο φιλικής προς τις μέλισσες γεωργίας. Τα εθνικά πάρκα και οι κήποι με ντόπια φυτά ωφελούν τις μέλισσες, με την προϋπόθεση όμως ότι αποφεύγονται τα χημικά φυτοφάρμακα και προστατεύεται η ποικιλία σε φυτά και δέντρα.
Την πλήρη απαγόρευση των τριών πιο διαδεδομένων νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων, αποφάσισε τελικά η Ευρώπη τον Απρίλιο του 2018 μετά από αίτημα 5 εκατ. πολιτών προς τους Ευρωπαίους υπουργούς και την Κομισιόν. Αυτό υπήρξε και το μεγαλύτερο ψήφισμα στον κόσμο για τη διάσωση των μελισσών. Η απαγόρευση εγκρίθηκε με ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ, ανοίγοντας το δρόμο σε μια νέα εποχή για τη βιώσιμη γεωργία.
Πηγές /Διαβάστε Περισσότερα:
CannabisNews.Gr: Μπορεί η κάνναβη να σώσει τις μέλισσες;
Civilized: ‘Hemp Is A Godsend For Bees,’ Says This Colorado Insect Expert
TVXS: Μέλισσες σε αφανισμό, άνθρωπος σε κίνδυνο
TVXS: Γιατί η απαγόρευση των εντομοκτόνων στην Ευρώπη είναι μεγάλη είδηση