Η τρομολαγνεία ως γνωστόν πουλάει κι η κάνναβη φορτισμένη με τη χρόνια παραπληροφόρηση δείχνει ιδανική για σχετικά πρωτοσέλιδα και δημοσιεύματα.

Οι επιστημονικές έρευνες που ανά τον πλανήτη δημοσιεύονται με καταιγιστικούς ρυθμούς τα τελευταία  χρόνια, λογικά θα αρκούσαν για να σοβαρευτούμε. Δυστυχώς όμως πληθώρα ελληνικών μέσων ενημέρωσης δείχνει υπόδουλη αφενός της έλλειψης γνώσης γύρω από το θέμα, αφετέρου της αγωνίας της να φοβίσει ώστε «να πουλήσει».

Πριν λίγες ημέρες τα ελληνικά Hoaxes με εκτενές δημοσίευμά τους κάνουν μια ευγενή προσπάθεια να επαναφέρουν τη συζήτηση σε τάξη. Παρακάτω ολόκληρο το δημοσίευμα.

Διαβάστε Επίσης: Η ψύχωση οδηγεί στην κάνναβη, όχι το αντίστροφο

Εllinikahoaxes: Μια επιστημονική προσέγγιση στον ισχυρισμό περί εγκεφαλικής βλάβης και κίνδυνο σχιζοφρένειας από χρήση κάνναβης στην εφηβεία

Ο ισχυρισμός ότι η χρήση κάνναβης στην εφηβεία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας και εγκεφαλικής βλάβης δεν εμφανίζεται για πρώτη φορά στο διαδίκτυο. Ο εν λόγω ισχυρισμός, με τον τρόπο που γίνεται στο συγκεκριμένο άρθρο, περιέχει μίξη δεδομένων και παραπληροφόρησης ενώ αλλοιώνει σημαντικά τα συμπεράσματα των σχετικών μελετών.

Παράδειγμα βλέπουμε στο: socialpolicy.gr

Το άρθρο που εξετάζουμε δημοσιεύτηκε αρχικά το 2018, ωστόσο πρόσφατα αναρτήθηκε ξανά στο διαδίκτυο και κοινοποιήθηκε άμεσα σε χιλιάδες σελίδες και λογαριασμούς γεγονός που καθιστά σημαντική τη διόρθωση των λαθών που περιέχει.

Στο άρθρο αναφέρεται:

Οι έφηβοι που καπνίζουν συστηματικά κάνναβη υφίστανται μακροχρόνια εγκεφαλική βλάβη και εκτίθενται σε μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας. Αμερικανοί ερευνητές αναφέρουν πως το ναρκωτικό είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για μια ομάδα ανθρώπων οι οποίοι έχουν γενετική ευπάθεια στη συγκεκριμένη ψυχική διαταραχή και η κάνναβη θα μπορούσε να αποτελεί το παράγοντα που την ενεργοποιεί.

Κάνοντας σύγκριση με το τίτλο του άρθρου «Η χρήση κάνναβης στην εφηβεία προκαλεί εγκεφαλική βλάβη και αυξάνει το κίνδυνο για εμφάνιση σχιζοφρένειας», βλέπουμε ήδη απ’ τη πρώτη παράγραφο το πρόβλημα. Ο τίτλος αφήνει να εννοηθεί σαφέστατα ότι η κάνναβη προκαλεί σίγουρα εγκεφαλική βλάβη ενώ στη πρώτη παράγραφο του άρθρου η διατύπωση αλλάζει σε » η κάνναβη θα μπορούσε να αποτελεί το παράγοντα που την ενεργοποιεί. » Το συγκεκριμένο σημείο μπορεί να μοιάζει με υπερβολική προσκόλληση σε λεπτομέρειες ωστόσο η διατύπωση σε τέτοια θέματα είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς μπορεί να αλλάξει πλήρως το νόημα του εκάστοτε ισχυρισμού.

Ο καθηγητής Asaf Keller της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου του Maryland, ανέφερε πως τα αποτελέσματα καταδεικνύουν τους κινδύνους για τους εφήβους που καπνίζουν κάνναβη κατά της διάρκεια των εφηβικών τους χρόνων. Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neuropsychopharmacology, εξέθεσε νεαρά ποντίκια στο ενεργό συστατικό της μαριχουάνα για δέκα ημέρες. Η εγκεφαλική τους δραστηριότητα μειώθηκε και η βλάβη συνεχίστηκε έως και την ενηλικίωση.

Η έρευνα στην οποία αναφέρεται ο αρθρογράφος δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό Neuropsychopharmacology και έχει το τίτλο «Adolescent Cannabinoid Exposure Permanently Suppresses Cortical Oscillations in Adult Mice». [πηγή]

Σε αυτή τη μελέτη οι ερευνητές εξέτασαν κατά πόσο η λήψη της ενεργής ουσίας της κάνναβης, συγκεκριμένα της Δ9-τετραυδροκαναβινόλης (ή THC όπως είναι πιο γνωστή), έχει επίδραση στην ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται πληροφορίες, κατά πόσο αυτό σχετίζεται με την ηλικία στην οποία γίνεται χρήση της κάνναβης καθώς και αν η χρήση σε μικρή ηλικία έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις. Επίσης, ένα βασικό σημείο προσοχής των ερευνητών ήταν κατά πόσο η THC αυξάνει τη πιθανότητα ανάπτυξης ψυχιατρικών νοσημάτων όπως η σχιζοφρένεια.

Η εν λόγω μελέτη βρήκε όντως ότι η χορήγηση κάνναβης σε ποντικούς μικρής ηλικίας δημιουργούσε δυσλειτουργίες οι οποίες παρέμεναν μέχρι την ενηλικίωση τους καθώς και επιδείνωση στην ταχύτητα επεξεργασίας ερεθισμάτων, ενώ όταν εξετάστηκε η επίδραση της ουσίας σε ενήλικους ποντικούς, δε παρατηρήθηκαν μακροχρόνιες επιπτώσεις.

Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε ήδη πρόκειται για μελέτη που έγινε με χρήση ποντικών ως πειραματόζωα. Αυτό το σημείο είναι αρκετό για να ακυρώσει τον τίτλο του αρχικού άρθρου ως κινδυνολογικό και παραπλανητικό, με βάση τις μελέτες που χρησιμοποιεί για να τεκμηριώσει τον αρχικό του ισχυρισμό. Σχετικά με τα ψυχιατρικά νοσήματα, αυτό που λέει η μελέτη είναι πως αντίστοιχες επιπτώσεις με αυτές που παρατηρήθηκαν μετά τη χορήγηση κάνναβης στους ποντικούς, παρατηρούνται και σε άτομα με σχιζοφρένεια χωρίς να εδραιώνεται όμως σχέση αίτιου-αιτιατού μεταξύ τους στη συγκεκριμένη έρευνα.

Το ενδιαφέρον σημείο είναι πως ενώ η μελέτη που χρησιμοποίησε το συγκεκριμένο άρθρο δεν αποδεικνύει αυτό που αφήνει να εννοηθεί, όντως η χρήση κάνναβης, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία τουλάχιστον, φαίνεται πως σχετίζεται με την ανάπτυξη σχιζοφρένειας και μάλιστα υπάρχουν μελέτες που τεκμηριώνουν αιτιώδη συνάφεια μεταξύ των δυο, όπως η παρακάτω έρευνα από το περιοδικό Molecular Psychiatry. [πηγή]

Σε αυτή τη μελέτη εξετάστηκαν δεδομένα από 32,241 ασθενείς με σχιζοφρένεια, και τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η χρήση κάνναβης και η ανάπτυξη σχιζοφρένειας εμφανίζουν σχέση αίτιου-αιτιατού. Στη μελέτη ωστόσο δε γίνεται νύξη σχετικά με το αν η ηλικία στην οποία ξεκινάει κάποιος τη χρήση επηρεάζει τη πιθανότητα ανάπτυξης σχιζοφρένειας στο μέλλον.

Το άλλο σημείο που ερευνήθηκε στην αρχική μελέτη η οποία δίνεται στο άρθρο που εξετάζουμε, είναι σε τι βαθμό επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου η χρήση κάνναβης κατά την εφηβεία και το κατά πόσο οι επιπτώσεις είναι μόνιμες. Το θέμα είναι πως μια μελέτη και μάλιστα σε ποντίκια, παρότι είναι ιδιαίτερα πολύτιμη πηγή δεδομένων, δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε καμία περίπτωση ως βάση για γενίκευση σε ανθρώπους. 

Στη μελέτη γίνεται αναφορά σε συγκεκριμένες έρευνες που δείχνουν επιδείνωση των γνωστικών ικανοτήτων σε άτομα που έκαναν συχνή χρήση κάνναβης. Το πρόβλημα με αυτές τις έρευνες είναι ότι αποτελούσαν κατά κύριο λόγο ποιοτικές, όχι ποσοτικές αναλύσεις. Οι μελέτες αυτού του τύπου συνήθως δεν κάνουν αναλύσεις για αφαίρεση πιθανών παρεμβολών που αλλοιώνουν τη ποιότητα των αποτελεσμάτων, με συνέπεια να βλέπουμε συχνά τεράστιες διαφορές στα αποτελέσματα της ίδιας έρευνας χωρίς να μπορούμε να βγάλουμε εν τέλει στέρεα συμπεράσματα.

Αυτές οι αδυναμίες αναφέρονται και στην εν λόγω μετά-ανάλυση του 2018 η οποία εξέτασε 69 μελέτες και 2152 νεαρούς χρήστες κάνναβης. [πηγή]

Οι ηλικίες που εξετάστηκαν ήταν μέχρι 26 ετών, με μεγάλο μέρος των συμμετεχόντων να είναι έφηβοι. Η συγκεκριμένη μετά-ανάλυση είναι η πρώτη που εξετάζει την επίδραση της κάνναβης σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες, ενώ η ανάλυση έγινε σε καθαρά ποσοτικό πλαίσιο. Αυτό που τονίζεται σε αρκετά σημεία μέσα στην μελέτη είναι πως, ενώ ένα μεγάλο μέρος των ερευνών που εξετάστηκαν έδειξαν όντως μικρή αρνητική επίδραση στις εγκεφαλικές ικανότητες των εξεταζόμενων, αυτές οι μελέτες δεν ζητούσαν από τους συμμετέχοντες να κάνουν αποχή από τη κάνναβη για κάποιες ώρες πριν την εξέταση.

Όταν εξετάστηκαν στοιχεία μόνο από μελέτες που ζητούσαν 72 ώρες και άνω αποχή, η καταγεγραμμένη επίδραση της κάνναβης πρακτικά εκμηδενίζονταν.

Αυτό φυσικά δε σημαίνει απαραίτητα ότι η κάνναβη είναι ασφαλής. Υπάρχουν πολλές παράμετροι που μπορεί να καθιστούν τη χρήση επιβλαβή σε μικρές ηλικίες και το βασικότερο πρόβλημα μέχρι στιγμής είναι η περιεκτικότητα των διαθέσιμων προϊόντων κάνναβης σε επικίνδυνα πρόσθετα.

Στη συνέχεια του άρθρου βλέπουμε τα εξής:

Τα τελευταία 20 χρόνια υπάρχει μια τεράστια αντιπαράθεση σχετικά με τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της μαριχουάνα με τους ειδικούς να διχάζονται όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες συνέπειες στους εφήβους.

Μια πιο πρόσφατη έρευνα απο το Imperial College of London τον περασμένο μήνα, αποκάλυψε πως η μακροχρόνια χρήση της κάνναβης καταστρέφει τη ντοπαμίνη, τη χημική ουσία του εγκεφάλου που μας δίνει την ώθηση να είμαστε ενεργητικοί.

Προηγούμενες έρευνες είχαν υποδείξει πως η μαριχουάνα μπορεί να οδηγήσει τους χρήστες να γίνουν ληθαργικοί, απαθείς και απομονωμένοι.

Χρήστες της κάνναβης, σε μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Biological Psychiatry, βίωσαν όλοι ψυχωτικά συμπτώματα όπως περίεργες αισθήσεις ή αισθήματα παράνοιας. Οι ερευνητές περίμεναν πως πιθανώς η παραγωγή της ντοπαμίνης τους θα ήταν σε υψηλότερα επίπεδα, μιας και αυτό έχει συνδεθεί με τις ψυχώσεις, όμως αντι αυτού ανακάλυψαν το αντίθετο.

Οι χρήστες είχαν τη πρώτη τους εμπειρία με τη κάνναβη μεταξύ 12 και 18 και οι ερευνητές πιστεύουν πως το ναρκωτικό μπορεί αν είναι η αιτία γι αυτή τη διαφορά στα επίπεδα της ντοπαμίνης.

Η μελέτη που αναφέρεται εδώ και η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Biological Psychiatryέχει το τίτλο «Dopaminergic Function in Cannabis Users and Its Relationship to Cannabis-Induced Psychotic Symptoms«. [πηγή]

Η μελέτη δεν ανέφερε ότι η κάνναβη «καταστρέφει» τη ντοπαμίνη αλλά ότι περιορίζει την ικανότητα σύνθεσης της από συγκεκριμένα κέντρα του εγκεφάλου. Εδώ πρέπει να επαναλάβουμε ότι ενώ η συγκεκριμένη επισήμανση μπορεί να μοιάζει με υπερβολική προσοχή σε ανούσιες λεπτομέρειες, ισχύει το ακριβώς αντίθετο, καθώς αυτές οι λεπτομέρειες έχουν μεγάλη σημασία. Ο εγκέφαλος παράγει ντοπαμίνη από διάφορα κέντρα και η ολική παύση παραγωγής, έστω και από ένα, θα ήταν πραγματικά καταστροφικό σενάριο. Είναι διαφορετικό να πούμε ότι περιορίζεται η σύνθεση και διαφορετικό να πούμε ότι εξαλείφεται.

Σε αυτό το σημείο επίσης είναι σκόπιμο να αναφέρουμε τι είναι και ποιο ρόλο παίζει η ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη είναι ένα χημικό μόριο το οποίο παράγει ο εγκέφαλος από πολλά διαφορετικά σημεία και επιτελεί μια πληθώρα λειτουργιών μερικές από τις οποίες είναι η συμβολή στη ρύθμιση των κινήσεων, του αισθήματος επιβράβευσης, της διάθεσης και ούτω καθεξής.

Ο λόγος που εξετάζουμε τη ντοπαμίνη σε αυτό το πλαίσιο είναι γιατί η ενεργή ουσία της κάνναβης, η Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη, επηρεάζει τη παραγωγή της και κατά συνέπεια όλες τις ιδιαίτερα σημαντικές διεργασίες που αναφέραμε πριν.

Και οι δυο μελέτες στις οποίες αναφέρεται ο αρθρογράφος και αρκετές ακόμα στη βιβλιογραφία δείχνουν ότι η ικανότητα παραγωγής ντοπαμίνης όντως περιορίζεται σε άτομα που κάνουν παρατεταμένη χρήση κάνναβης. [πηγή]

Αυτό με τη σειρά του μας λέει ότι η κάνναβη μπορεί όντως να συμβάλει σε διαταραχές που σχετίζονται με τροποποίηση του συστήματος παραγωγής ντοπαμίνης. Ωστόσο, όπως αναφέρεται και στις δυο αυτές μελέτες που δίνονται από το εξεταζόμενο άρθρο, υπάρχουν ασυνέπειες που πρέπει να διευκρινιστούν μέσω περαιτέρω μελετών. Οι νομικοί περιορισμοί σχετικά με τη χρήση κάνναβης σε ερευνητικό πλαίσιο είχαν αφήσει αρκετά πίσω τις σχετικές μελέτες, ωστόσο αυτοί οι περιορισμοί έχουν καμφθεί σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια, επομένως αναμένουμε περισσότερα δεδομένα στο άμεσο μέλλον.

Αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά ωστόσο, είναι πως σε καμία από αυτές τις δυο μελέτες που παραθέτονται δε φαίνεται σύνδεση της ηλικίας με την τροποποίηση των κέντρων παραγωγής ντοπαμίνης και τις συνεπακόλουθες επιπτώσεις στην λειτουργία του εγκεφάλου, κάτι που θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί βασικό σημείο εστίασης του εν λόγω άρθρου.