Η φύτευση «φυτών συντροφιάς», φυτών δηλαδή που συνοδεύουν την βασική μας καλλιέργεια, ενισχύοντάς την, προστατεύοντάς την ή απλά ομορφαίνοντάς την, είναι μια μέθοδος καλλιέργειας που στηρίζεται στη λειτουργία του φυσικού οικοσυστήματος. Eίναι μάλιστα τόσο παλιά ώστε χρονολογείται από την αρχή της ίδιας της γεωργίας, τότε που οι αγρότες δεν διέθεταν συνθετικά-χημικά προϊόντα για την καταπολέμηση των παρασίτων.
Η συνδυαστική φύτευση αποτελούσε γνωστή καλλιεργητική πρακτική που ακολουθούσαν οι αυτόχθονες της Αμερικής πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων. Αυτοί οι λαοί, ήδη πριν από 8.000 έως 10.000 χρόνια, καλλιεργούσαν το κολοκύθι (squash), τον αραβόσιτο και τα κοινά φασόλια, δημιουργώντας την γεωργική τεχνική των Τριών Αδελφών. Η δίαιτα των Μάγια, βασίζονταν στα τρία αυτά φυτά τα οποία κατείχαν ιδιαίτερη θέση και στη μυθολογία τους.
Στα Τρια Αδέρφια, το κοτσάνι του καλαμποκιού χρησίμευε ως πέργκολα για να σκαρφαλώσουν τα φασόλια, τα φασόλια δέσμευαν άζωτο ωφελώντας τον αραβόσιτο και τα φαρδιά φύλλα του κολοκυθιού παρείχαν άφθονη σκιά στο έδαφος διατηρώντας το υγρό και γόνιμο
Επίσης στην Ελλάδα και τη Ρώμη, πριν από περίπου 2000 χρόνια, γνώριζαν ότι ορισμένα φυτά ήταν επιβλαβή για άλλα φυτά που βρίσκονταν εκεί κοντά. Ο Θεόφραστος ανέφερε ότι η_δάφνη_και το λάχανο εξασθενούσαν τα αμπέλια και ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος_έγραφε ότι «η σκιά της καρυδιάς δηλητηρίαζε κάποια άλλα φυτά».
Στην Κίνα, η αζόλα (Azolla_spp.) χρησιμοποιούνται για τουλάχιστον χίλια χρόνια ως φυτό συντροφιάς σε καλλιέργειες ρυζιού -καθώς φιλοξενεί ένα κυανοβακτήριο του γένους Anabaena που ρυθμίζει το άζωτο της ατμόσφαιρας και εμποδίζει το φως να φτάσει στα φυτά που θα ανταγωνιστούν το ρύζι.
Διαφορετικοί τύποι φυτών συντροφιάς:
- Καλλιέργειες κάλυψης εδάφους βοηθούν την υφή και την ποιότητα του εδάφους και στην προστασία των ευεργετικών μικροβίων που βρίσκονται σε αυτό.
- Φυτά που «τραβούν» στο έδαφος το άζωτο που χρησιμοποιεί η κάνναβη στη φωτοσύνθεση. Τα αποτρεπτικά φυτά, αυτά που εκπέμπουν έντονες οσμές και τα τερπένια που παράγουν συνήθως διώχνουν ζωύφια και παράσιτα επικίνδυνα για την κάνναβη.
- Φυτά ελκυστές, αυτά που προσελκύουν επικονιαστές και άλλα ευεργετικά ζωύφια, τα οποία με τη σειρά τους τρέφονται με άλλα ζωύφια όπως οι λευκές μύγες ή οι αφίδες βοηθώντας μας να ελέγξουμε τα παράσιτα που προσβάλουν την κάνναβη.
- Τρόφιμα και βότανα που μπορούν να καταναλωθούν από τον άνθρωπο και είναι μια καλή επιλογή για να διατηρούμε το χώμα ενεργό και τους μικροοργανισμούς του ζωντανούς.
Ένας αναλυτικός κατάλογος με τους καλύτερους γείτονες της κάνναβης:
ΚΕΡΑΣΤΙΟ
Το κεράστιο είναι αειθαλής πόα με συμπαγή φύλλα και λευκά λουλούδια. Προτιμά τις ηλιόλουστες θέσεις και αναπτύσσεται κοντά στο έδαφος διατηρώντας την υγρασία και προστατεύοντας τη μικροβιακή ζωή σε αυτό.
ΣΚΑΝΤΖΙΚΙ
Το σκαντζίκι ή μυρώνι (Chervil, Anthriscus cerefoliu) βοηθά την ανάπτυξη των αιθέριων ελαίων στα γειτονικά του φυτά, αλλά και τη γονιμότητα του εδάφους καθώς δεσμεύει άζωτο.
ΜΗΔΙΚΗ
Το φυτό και λουλούδι Medicago sativa είναι επίσης γνωστό ως φυτό αλφάλφα. Eίναι πολυετές ποώδες φυτό, πλούσιο σε μέταλλα, βιταμίνες, ένζυμα και πρωτεΐνες. Συνεργάζεται με βακτήρια στο έδαφος αντλώντας άζωτο από την ατμόσφαιρα, ενισχύοντας έτσι τη βλαστική ανάπτυξη, ενώ οι βαθιές ρίζες του αυξάνουν τη διείσδυση του νερού διατηρώντας τις ρίζες ενυδατωμένες.
ΚΟΚΚΙΝΟ ΤΡΙΦΥΛΛΙ
Το κόκκινο τριφύλλι (Trifolium pratense) προσελκύει ευεργετικά ζωύφια, ενώ ανήκει και αυτό στα φυτά που δεσμεύουν το άζωτο βελτιώνοντας και ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη των γειτόνων του.
ΜΥΡΙΟΦΥΛΛΟ
Το Yarrow (Achillea millefolium), προσελκύει ωφέλιμα βακτήρια που δεσμεύουν το άζωτο και μας βοηθούν να αποτρέψουμε ή να καταπολεμήσουμε τις αφίδες, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει την παραγωγή αιθέριων ελαίων στα γειτονικά του φυτά.
ΛΕΒΑΝΤΑ
Η λεβάντα (Lavandula spica), ένα από τα ομορφότερα και πλέον αρωματικά φυτά, προσελκύει πολλά ωφέλιμα για την καλλιέργειά μας έντομα, ενώ ταυτόχρονα αποτρέπει τα επικίνδυνα ζωύφια.
ΜΕΝΤΑ
Η μέντα (Mentha balsamea), εκπέμπει έντονη μυρωδιά αποτρέποντας παράσιτα όπως τα μυρμήγκια, οι ψύλλοι και οι αφίδες -ακόμη και τα ποντίκια. Χρειάζεται βέβαια διαρκή έλεγχο καθώς μπορεί εύκολα να κυριαρχήσει στον κήπο μας. Γι’ αυτό άλλωστε συχνότερα τη φυτεύουμε σε χωριστά δοχεία ή γλάστρες.
ΛΕΥΚΟ ΤΡΙΦΥΛΛΙ
Το λευκό τριφύλλι είναι ένα τέλειο φυτό συντροφιάς για κάθε υπαίθριο κήπο με κάνναβη. Δεσμεύει άζωτο στο έδαφος, ενώ οι βαθιές ρίζες του μεταφέρουν πρόσθετα μέταλλα και θρεπτικά συστατικά από τα βαθύτερα στρώματα του εδάφους στις περιοχές των ριζών της κάνναβης. Επιπλέον, τα μικρά λουλούδια του προσελκύουν ωφέλιμα έντομα και αποτρέπουν την παρουσία των επιβλαβών.
ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ
Ο ηλίανθος (Helianthus), προσελκύει ζωύφια όπως οι αφίδες, οι λευκές μύγες και τα σαλιγκάρια, προστατεύοντας τον κήπο μας από μια ενδεχόμενη επιδρομή τους.
ΚΑΤΙΦΕΣ
Οι κατιφέδες (Tagetes spp.) προσελκύουν ωφέλιμα έντομα, όπως οι σφήκες. Επιπλέον, βοηθούν την υγεία του εδάφους που φυτεύονται καθώς απελευθερώνουν φυσικές τοξικές ενώσεις που μειώνουν τον πληθυσμό των παρασίτων.
ΒΑΛΣΑΜΟ ΛΕΜΟΝΙΟΥ
Το βάλσαμο λεμονιού (Melissa officinalis), πέρα από την υπέροχη και έντονη μυρωδιά του μπορεί να προσελκύσει ευεργετικά αρπακτικά εντόμων που θα μειώσουν την πιθανότητα εισβολής παρασίτων στην καλλιέργειά μας. Στη φωτογραφία όπως φαίνεται κάτω από το ορατό φως, το υπεριώδες φως και το υπέρυθρο.
ΚΟΛΙΑΝΔΡΟ
Ο κόλιανδρος (Coriandrum sativum) παράγει μια μυρωδιά που δεν αντέχουν τα ακάρεα της αράχνης, τα σκαθάρια και οι αφίδες, προστατεύοντας έτσι την κάνναβη από παράσιτα. Επίσης, προσελκύει σφήκες που τρέφονται με αυτά τα ζωύφια, κρατώντας έτσι τον πληθυσμό τους σε ακίνδυνα όρια.
ΧΑΜΟΜΗΛΙ
Το χαμομήλι (Matricaria chamomilla) είναι ένα εξαιρετικό φυτό συντροφιάς για κάθε κήπο με κάνναβη. Αποτελεί εξαιρετική πηγή αζώτου, βοηθά στην προσέλκυση ωφέλιμων εντόμων που τρέφονται με οργανισμούς που προκαλούν παράσιτα και ασθένειες, ενώ απωθεί νηματώδεις που μπορούν να βλάψουν τα ριζικά συστήματα της κάνναβης.
ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ
Ο βασιλικός (Ocimum basilicum), ένα από τα πιο αρωματικά βότανα, προσελκύει διάφορα επιβλαβή έντομα όπως σκαθάρια και αφίδες, κρατώντας τα μακριά από την καλλιέργεια της κάνναβης.
ΑΝΗΘΟΣ
Ο άνηθος (Anethum graveolens), που είναι μέλος της οικογένειας του σέλινου, παράγει μια πικάντικη μυρωδιά που μας παρέχει προστασία από τις κάμπιες και τα ακάρεα της αράχνης.
Από το σχετικό αφιέρωμα στο 8ο τεύχος του Τεκέ που μπορείτε να κατεβάσετε ελεύθερα από εδώ.
