Οι φυσικοί φράχτες χωρίζονται σε τρία είδη ανάλογα με το επίπεδo βλάστησης: Tο πιο ψηλό επίπεδο αποτελείται από δέντρα, το μεσαίο από θάμνους ύψους 3 έως 5 μέτρων και το πλέον χαμηλό από βλάστηση μισού έως τριών μέτρων -στην κατηγορία αυτή ανήκουν φυτά όπως τα βάτα (Rubus sp.) και οι αγριοτριανταφυλλιές (Rosa sp.).
[Από το 8ο τεύχος του περιοδικού Τεκές, που μπορείτε να κατεβάσετε ελεύθερα από εδώ]
Πάνω από 150 είδη φυτών, θάμνων και δέντρων συνθέτουν την ποικιλία των φυσικών φραχτών, ενώ συνολικά ο αριθμός των ζώων που ζουν στους φράχτες ξεπερνά τα 1.200, ανάμεσά τους πεταλούδες, κολεόπτερα, μέλισσες και σφήκες.
Oι φράχτες αυξάνουν τη βιολογική ποικιλία. Όταν υπάρχει ποικιλία ειδών, έχουμε ισορροπία στο οικοσύστημα, γιατί δεν επικρατεί εύκολα το ένα είδος επάνω στα υπόλοιπα. Aντίθετα, στα οικοσυστήματα που είναι φτωχά σε είδη, όπως οι περιοχές χωρίς φυσικούς φράχτες, μερικά είδη μπορεί να πολλαπλασιαστούν σε μεγάλους αριθμούς και να προκαλέσουν προβλήματα σε βάρος άλλων ειδών.
Στους φράχτες ζουν επίσης πολλοί θηρευτές και παράσιτα των βλαβερών ειδών. Aυτά βοηθούν γιατί σώζουν από τις καταστροφές τις καλλιέργειες.
Σε περιοχές με πολλούς φυσικούς φράχτες, το 30-40% των βλαβερών εντόμων πέφτει θύμα των θηρευτών, ενώ σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν φράχτες μόνο το 1%.
Όταν μια περιοχή έχει φυσικούς φράχτες, τότε μπορούν να ζουν εκεί, πάνω από 35 είδη πουλιών και 20 είδη θηλαστικών.
Τι μας προσφέρουν οι φυσικοί φράχτες
- Προστατεύουν τις καλλιέργειες από τον αέρα και το έδαφος από τη διάβρωση
- Αποτελούν το οικοσύστημα πολλών φυτών και ζώων.
- Προστατεύουν τις καλλιέργειες από τον άνεμο
Αναλυτικότερα, οι φυσικοί φράχτες ελαττώνουν την εξάτμιση του νερού από το έδαφος και ευνοούν τη δημιουργία δροσοσταλίδων. Οι δροσοσταλίδες με τη σειρά τους, οδηγούν σε μεγαλύτερη διάρκεια της περιόδου φωτοσύνθεσης -καθώς τα στόμια των φύλλων παραμένουν ανοιχτά για περισσότερο χρόνο. Έτσι τα φυτά αυξάνονται γρηγορότερα.
Σε καλλιέργειες που προστατεύονται από φράχτες, η συγκομιδή μπορεί να αυξηθεί από 4 έως 48%
Προστατεύουν, επίσης, από τη διάβρωση του εδάφους, «δένουν» το έδαφος και εμποδίζουν τις κατολισθήσεις. Προστατεύουν έτσι και τις όχθες των ποταμών από τη διάβρωση του νερού, ενώ ταυτόχρονα περιορίζουν τις ακραίες κλιματικές μεταβολές στην καλλιέργεια: Καθώς το νερό απορροφάται από τις ρίζες των φυτών του φράχτη, μέσω των φύλλων επανέρχεται στο περιβάλλον μειώνοντας έτσι τις ακραίες μεταβολές.
Εμποδίζουν τα πλημμυρικά φαινόμενα, καθώς το νερό τους διαπερνά με μεγαλύτερη ευκολία τα εδάφη που είναι σκεπασμένα με φυσικούς φράχτες.
Εκτός από τα φρούτα και την ξυλεία, παράγουν επίσης και φαρμακευτικά φυτά.
Οι φυσικοί φράχτες αποτελούν έναν οικολογικό παράδεισο.
Mέσα στους οικολογικούς φράχτες, βρίσκουν καταφύγιο και πλούσια τροφή πολλά είδη πουλιών όπως ο Tρυποφράχτης, ο Kοκκινολαίμης, ο Kότσυφας και ο Θαμνοτσιροβάκος, καθώς η σκιά, η μεγάλη υγρασία και η ποικιλία της θερμοκρασίας αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά στο εσωτερικό του φράχτη.
O φυσικός φράχτης, αποτελεί επίσης το σπίτι πολλών μικρών θηλαστικών, όπως του Mικροποντικού (Micromys minutus) και το Xωραφοποντικού (Microtus arvalis), ενώ νυφίτσες και κουνάβια αναζητούν αυγά ή μικρά πουλιών μέσα σε αυτούς. O Θαμνοτσιροβάκος (Sylvia communis) π.χ. ζει στους χαμηλους φράχτες, ο Mαυροσκούφης (Sylvia atricapilla) προτιμάει τους οικολογικούς φράχτες που δεν έχουν δέντρα, ενώ ο Kηποτσιροβάκος (Sylvia borin) ζει σε όλα τα είδη φραχτών.
Tα πιο πολλά ζώα που ζουν στους φράχτες και στις γύρω περιοχές είναι τα σαρκοφάγα. Tο Bραχοκιρκίνεζο (Falco tinnunculus) και ο Nανόμπουφος (Asio otus) φωλιάζουν συνήθως στις κοιλότητες των δέντρων και από εκεί κυνηγουν τρωκτικά στις γύρω περιοχές. Oι Tυφλοπόντικες ζουν στους φράχτες και κυνηγούν έντομα μέχρι τα 200 μέτρα απ` αυτούς. Tα Mυρμήγκια και τα Kολεόπτερα ψάχνουν για τροφή μέχρι 50 μ. απόσταση.
Ας μην ξεχνάμε ότι στη φύση, κάθε είδος έχει μια καθορισμένη θέση στην τροφική αλυσίδα και η ύπαρξή του εξαρτάται από την ύπαρξη των άλλων ειδών._ Για παράδειγμα, τα Kολεόπτερα τρέφονται με μικρά έντομα, ο Θαμνοτσιροβάκος μ` αυτά και το Tσιχλογέρακο με το Θαμνοτσιροβάκο.
